Symptomen
- Rode plek
- Koortsachtige klachten
- Verlammingsverschijnselen
Wat is het?
De ziekte van Lyme is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de Borrelia bacterie. Deze wordt overgebracht door de beet van een met de bacterie besmette teek. Vandaar de naam “tekenbeetziekte”. Binnen enkele weken na de besmetting ontstaat een rode plek rond de plaats van de beet, grillig van vorm, die langzaam groter wordt. In het midden is de plek wat bleker. De rode plek geneest spontaan. Soms kunnen zich wat griepachtige klachten voordoen, als hoofdpijn, spierpijn en koorts. Dat hoeft echter niet. In een later stadium raken zenuwen aangetast. Dat gebeurt binnen enkele weken tot maanden na de beet. Er kan een verlamming ontstaan van een aangezichtszenuw, waardoor de helft van het gelaat niet goed kan bewegen. Of er ontstaat pijn, doofheid en/of tintelingen in een arm of been. Of men gaat dubbelbeelden zien door verlamming van een oogzenuw of men krijgt moeite met plassen. In dit stadium kan men (zelden) last krijgen van hartkloppingen, doordat het geleidingssysteem van het hart wordt aangetast. Later kunnen gewrichten meedoen, drie maanden tot een jaar na de beet. Meestal betreft het een knie: die zet op en is meestal wel, maar soms niet pijnlijk. De zwelling kan snel verdwijnen, maar ook maanden blijven bestaan. Tenslotte kan de huid aangetast raken, na maanden of jaren. Eerst is de huid opgezet, paarsrood verkleurd. Vervolgens, na lange tijd, wordt hij erg dun. Dit beeld is zeldzaam.
Hoe kom je eraan?
Zoals gezegd: de ziekte wordt overgebracht door een beet van een teek die met de bacterie besmet is. Teken zijn kleine spinachtige diertjes die leven in de natuur en zich voeden met bloed van mensen en dieren aan wie ze zich vasthechten. Lang niet alle teken zijn besmet: in Nederland draagt nul tot twintig procent van de teken de bacterie in zich, in de ene streek meer, in de andere minder. De teek moet minstens 24 uur vast hebben gezeten voor hij de bacterie kan overdragen. Een beet door een besmette teek leidt lang niet altijd tot ziekteverschijnselen.
Wat kunt u zelf doen?
Zorg dat de teek geen vat op u krijgt. Draag dus kleding die de hele huid bedekt als u gaat zwerven in de natuur. Controleer na de wandeling of zich toch geen teken op de huid hebben vastgehecht. Zoek naar een klein donker beestje. Laat u controleren op plekken die u zelf niet kunt zien (rug, hoofd). Denk eraan dat de teek, voor hij bloed gezogen heeft, erg klein is (enkele millimeters) en makkelijk over het hoofd gezien kan worden. Als u een teek vindt, verwijder hem dan zo snel mogelijk (de eerste 24 uur na de beet draagt de teek nog geen bacteriën over). Ga daarbij behoedzaam tewerk. Pak de teek niet zomaar beet en verdoof hem ook niet met alcohol of ether, want daardoor gaat hij juist bacteriën in het lichaam uitbraken. Met een speciaal pincet kan de teek bij de nek worden vastgepakt en met een draaiende beweging worden verwijderd. Als de kop in de huid achterblijft is dat niet erg. Deze bevat geen bacteriën en wordt na een paar dagen vanzelf afgestoten.
Wat doet de dokter?
Deze kan de teek verwijderen met een pincet, zoals boven beschreven. Antibiotica worden vooralsnog niet voorgeschreven omdat, zoals gezegd, de kans op ziekte na een tekenbeet klein is. Ontstaat later toch een grote rode plek rond de plaats van de beet, dan wordt alsnog een kuur voorgeschreven. Men is er dan nog vroeg genoeg bij. Wordt dit eerste stadium gemist en zijn er later verschijnselen die erop wijzen dat de infectie zich verder heeft uitgebreid naar zenuwen of gewrichten, dan is een intensievere kuur nodig, vaak toegediend met een infuus. De ziekte wordt daarmee genezen en de klachten nemen af. Niettemin kunnen restverschijnselen, vooral na zenuwontstekingen, blijven bestaan. Vanaf enkele weken na de besmetting is de ziekte met een bloedtest aantoonbaar.
Symptomen
- Rode plek
- Koortsachtige klachten
- Verlammingsverschijnselen
Wat is het?
De ziekte van Lyme is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de Borrelia bacterie. Deze wordt overgebracht door de beet van een met de bacterie besmette teek. Vandaar de naam “tekenbeetziekte”. Binnen enkele weken na de besmetting ontstaat een rode plek rond de plaats van de beet, grillig van vorm, die langzaam groter wordt. In het midden is de plek wat bleker. De rode plek geneest spontaan. Soms kunnen zich wat griepachtige klachten voordoen, als hoofdpijn, spierpijn en koorts. Dat hoeft echter niet. In een later stadium raken zenuwen aangetast. Dat gebeurt binnen enkele weken tot maanden na de beet. Er kan een verlamming ontstaan van een aangezichtszenuw, waardoor de helft van het gelaat niet goed kan bewegen. Of er ontstaat pijn, doofheid en/of tintelingen in een arm of been. Of men gaat dubbelbeelden zien door verlamming van een oogzenuw of men krijgt moeite met plassen. In dit stadium kan men (zelden) last krijgen van hartkloppingen, doordat het geleidingssysteem van het hart wordt aangetast. Later kunnen gewrichten meedoen, drie maanden tot een jaar na de beet. Meestal betreft het een knie: die zet op en is meestal wel, maar soms niet pijnlijk. De zwelling kan snel verdwijnen, maar ook maanden blijven bestaan. Tenslotte kan de huid aangetast raken, na maanden of jaren. Eerst is de huid opgezet, paarsrood verkleurd. Vervolgens, na lange tijd, wordt hij erg dun. Dit beeld is zeldzaam.
Hoe kom je eraan?
Zoals gezegd: de ziekte wordt overgebracht door een beet van een teek die met de bacterie besmet is. Teken zijn kleine spinachtige diertjes die leven in de natuur en zich voeden met bloed van mensen en dieren aan wie ze zich vasthechten. Lang niet alle teken zijn besmet: in Nederland draagt nul tot twintig procent van de teken de bacterie in zich, in de ene streek meer, in de andere minder. De teek moet minstens 24 uur vast hebben gezeten voor hij de bacterie kan overdragen. Een beet door een besmette teek leidt lang niet altijd tot ziekteverschijnselen.
Wat kunt u zelf doen?
Zorg dat de teek geen vat op u krijgt. Draag dus kleding die de hele huid bedekt als u gaat zwerven in de natuur. Controleer na de wandeling of zich toch geen teken op de huid hebben vastgehecht. Zoek naar een klein donker beestje. Laat u controleren op plekken die u zelf niet kunt zien (rug, hoofd). Denk eraan dat de teek, voor hij bloed gezogen heeft, erg klein is (enkele millimeters) en makkelijk over het hoofd gezien kan worden. Als u een teek vindt, verwijder hem dan zo snel mogelijk (de eerste 24 uur na de beet draagt de teek nog geen bacteriën over). Ga daarbij behoedzaam tewerk. Pak de teek niet zomaar beet en verdoof hem ook niet met alcohol of ether, want daardoor gaat hij juist bacteriën in het lichaam uitbraken. Met een speciaal pincet kan de teek bij de nek worden vastgepakt en met een draaiende beweging worden verwijderd. Als de kop in de huid achterblijft is dat niet erg. Deze bevat geen bacteriën en wordt na een paar dagen vanzelf afgestoten.
Wat doet de dokter?
Deze kan de teek verwijderen met een pincet, zoals boven beschreven. Antibiotica worden vooralsnog niet voorgeschreven omdat, zoals gezegd, de kans op ziekte na een tekenbeet klein is. Ontstaat later toch een grote rode plek rond de plaats van de beet, dan wordt alsnog een kuur voorgeschreven. Men is er dan nog vroeg genoeg bij. Wordt dit eerste stadium gemist en zijn er later verschijnselen die erop wijzen dat de infectie zich verder heeft uitgebreid naar zenuwen of gewrichten, dan is een intensievere kuur nodig, vaak toegediend met een infuus. De ziekte wordt daarmee genezen en de klachten nemen af. Niettemin kunnen restverschijnselen, vooral na zenuwontstekingen, blijven bestaan. Vanaf enkele weken na de besmetting is de ziekte met een bloedtest aantoonbaar.
De Diagnosehulp bevat interactieve vragenlijsten voor 263 ziektes. Door het invullen van een vragenlijst kunt u controleren of de symptomen van een bepaalde aandoening voor u van toepassing zijn. Per lijst zijn er gemiddeld 10 vragen. De Diagnosehulp is alleen beschikbaar als app voor iPhone en iPad. Download de diagnosehulp. Binnenkort is ook de Android-versie (voor o.a. Samsung) beschikbaar. 