Symptomen
- Plotseling optreden en binnen één minuut tot 24 uur weer verdwijnen van:
- Spierzwakte, verlamming of gevoelsstoornissen in meestal een arm, been of gelaatshelft
- Spraakstoornissen
- Gedeeltelijke of totale gezichtsvelduitval van een of beide ogen
- Dubbelzien of draaiduizeligheid
Wat is het?
Een TIA (transient ischaemic attack) is het plotseling en zonder voortekenen optreden en binnen 24 uur weer verdwijnen van een stoornis in het functioneren van de hersenen. Afhankelijk van de plaats van de TIA in de hersenen kunnen allerlei neurologische verschijnselen ontstaan. De meest voorkomende zijn verlammingsverschijnselen en spraakstoornissen. U bemerkt dat een mondhoek naar beneden hangt, dat u een arm of been niet meer of niet meer goed kunt gebruiken of dat u moeite heeft met het juiste woord te bedenken of uit te spreken. Soms is er sprake van tintelende of dove gevoelens in het gezicht, in arm en/of been. Ook kunt u met een of beide ogen tijdelijk (gedeeltelijk) zwart zien of kunnen dubbelzien of draaiduizeligheid optreden. Vaak duurt een TIA maar kort. Bij 25 procent van de mensen verdwijnen de verschijnselen binnen vijf minuten en bij de helft binnen een half uur. Indien de klachten niet binnen 24 uur zijn verdwenen spreken we niet meer over een TIA maar over een CVA (cerebro vasculair accident). Voor het 45ste levensjaar is een TIA zeldzaam. 75 procent van de TIA’s komt voor bij mensen ouder dan 70 jaar. Na het doormaken van een TIA is het risico op het krijgen van andere hart- en vaatziekten zoals een CVA of een hartinfarct ongeveer zeven keer zo hoog.
Hoe kom je eraan?
Een TIA ontstaat door een tijdelijk tekort aan zuurstof in een deel van de hersenen. Dit tekort ontstaat door een gedeeltelijke of totale afsluiting van een van de bloedvaten in of naar de hersenen waardoor de bloedtoevoer aanzienlijk wordt verminderd of geheel onderbroken. De afsluiting wordt veroorzaakt door een embolie, een losgeraakt en met de bloedstroom meegevoerd stukje atheroom (“kalk”) of bloedstolsel (trombus) uit een bloedvat met aderverkalking. De belangrijkste risicofactor voor het ontstaan van een TIA is roken. Andere belangrijke risicofactoren zijn: een hoog cholesterolgehalte, hoge bloeddruk en suikerziekte.
Wat kunt u zelf doen?
- Aan een TIA kunt u zelf niets doen. Omdat een TIA een aanwijzing is voor het in minder goede staat verkeren van uw hart- en bloedvatstelsel is het zeker verstandig uw huisarts te raadplegen. Zoals bij alle hart- en vaatziekten is ook bij een TIA stoppen met roken de belangrijkste maatregel om het risico op verdere schade aan hart en bloedvaten te verkleinen. Meet uzelf daarnaast een gezonde leefstijl aan. Een gezonde leefstijl betekent:
- eet gezond (neem producten met onverzadigd vet of magere producten, eet veel groente en fruit);
- beweeg regelmatig;
- bij overgewicht: probeer af te vallen.
- gebruik maximaal twee glazen alcohol per dag;
Wat doet de dokter?
In het begin is niet te voorspellen of er sprake is van en TIA, of dat deze zich zal ontwikkelen tot een CVA. Om die reden zal de huisarts u met spoed doorverwijzen naar het ziekenhuis. Want, als de klachten niet langer dan drie uur bestaan is soms een behandeling mogelijk met stolseloplossende medicijnen, waarmee het ontstaan van een CVA kan worden voorkomen (zie het hoofdstuk CVA). Is er duidelijk sprake van een TIA, dan zal de huisarts u, afhankelijk van de vermoedelijke oorzaak van de TIA of zelf een behandeling instellen of u verwijzen naar een neuroloog of cardioloog. Indien er geen aanwijzingen bestaan voor een hartritmestoornis of een hartklepafwijking wordt meestal gestart met kinderaspirine. Aspirine remt de bloedstolselvorming, de kans op een nieuwe TIA of CVA wordt hierdoor met 25 procent verkleind. De neuroloog kan door middel van aanvullend onderzoek u eventueel verwijzen naar een vaatchirurg voor een bloedvatverwijdende operatie. Een operatie halveert de kans op een toekomstig CVA maar is niet zonder risico’s.
De Diagnosehulp bevat interactieve vragenlijsten voor 263 ziektes. Door het invullen van een vragenlijst kunt u controleren of de symptomen van een bepaalde aandoening voor u van toepassing zijn. Per lijst zijn er gemiddeld 10 vragen. De Diagnosehulp is alleen beschikbaar als app voor iPhone en iPad. Download de diagnosehulp. Binnenkort is ook de Android-versie (voor o.a. Samsung) beschikbaar. 