Syfilis is een seksueel overdraagbare aandoening (SOA, geslachtsziekte) die wordt veroorzaakt door de bacterie Treponema pallidum, die via de slijmvliezen van vagina, penis, mond of anus, of via de huid het lichaam binnendringt. Syfilis kan tijdens de zwangerschap door de moeder worden overgedragen op het ongeboren kind. Het kind kan dan na geboorte aangeboren afwijkingen en/of andere aandoeningen hebben.
Symptomen
- Pijnloze zweer op de geslachtsorganen of de anus
- Soms alleen toegenomen vaginale afscheiding
Wat is het?
Syfilis (lues) is een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) die wordt veroorzaakt door een bacterie (Treponema Pallidum). Een infectie met deze bacterie kent verschillende stadia: het primaire, het secundaire, het latente en het tertiaire stadium. Kenmerk van het primaire stadium is een pijnloze, harde zweer (sjanker of ulcus durum). Deze zweer ontstaat één tot dertien weken na besmetting op de plaats van de infectie, meestal op de penis, rond de vagina, rond de anus of in de mond. Zeker bij vrouwen kan hij onopgemerkt blijven en beperken de verschijnselen zich vaak tot een abnormale vaginale afscheiding. De lymfeklieren in die omgeving kunnen pijnloos gezwollen zijn. De zweer geneest binnen enkele weken. Maar de infectie blijft bestaan! Zo’n zes tot twaalf weken na de infectie begint het secundaire stadium. In dit stadium zijn de voornaamste verschijnselen: een niet jeukende huiduitslag, soms alleen zichtbaar op de handpalmen of de voetzolen, zweren in de mond, een grieperig gevoel, zwelling van de lymfeklieren en haaruitval. Rond de anus, de vagina en op de penis kunnen platte, wratachtige, vochtige en zeer besmettelijke verdikkingen ontstaan, de condylomata lata. De Symptomen in het secundaire stadium kunnen maanden duren. Na het verdwijnen van de verschijnselen in het tweede stadium gaat de syfilis over in het latente stadium; een periode van vele jaren, soms zelfs levenslang, zonder Symptomen. Na deze lange periode zonder verschijnselen kan de aandoening overgaan in het derde stadium; de syfilis heeft zich dan uitgebreid naar de huid in de vorm van knobbels en zweren (gumma), naar andere organen, het hart- en vaatstelsel en het zenuwstelsel. Dit derde stadium komt in de westerse wereld zelden voor. Een zwangere vrouw die aan syfilis lijdt kan de aandoening overdragen op haar kind vanaf de vierde maand van de zwangerschap. In Nederland wordt in het begin van iedere zwangerschap bloedonderzoek verricht naar de aanwezigheid van syfilis.