Symptomen
- Pijnloze zweer op de geslachtsorganen of de anus
- Soms alleen toegenomen vaginale afscheiding
Wat is het?
Syfilis (lues) is een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) die wordt veroorzaakt door een bacterie (Treponema Pallidum). Een infectie met deze bacterie kent verschillende stadia: het primaire, het secundaire, het latente en het tertiaire stadium. Kenmerk van het primaire stadium is een pijnloze, harde zweer (sjanker of ulcus durum). Deze zweer ontstaat één tot dertien weken na besmetting op de plaats van de infectie, meestal op de penis, rond de vagina, rond de anus of in de mond. Zeker bij vrouwen kan hij onopgemerkt blijven en beperken de verschijnselen zich vaak tot een abnormale vaginale afscheiding. De lymfeklieren in die omgeving kunnen pijnloos gezwollen zijn. De zweer geneest binnen enkele weken. Maar de infectie blijft bestaan! Zo’n zes tot twaalf weken na de infectie begint het secundaire stadium. In dit stadium zijn de voornaamste verschijnselen: een niet jeukende huiduitslag, soms alleen zichtbaar op de handpalmen of de voetzolen, zweren in de mond, een grieperig gevoel, zwelling van de lymfeklieren en haaruitval. Rond de anus, de vagina en op de penis kunnen platte, wratachtige, vochtige en zeer besmettelijke verdikkingen ontstaan, de condylomata lata. De Symptomen in het secundaire stadium kunnen maanden duren. Na het verdwijnen van de verschijnselen in het tweede stadium gaat de syfilis over in het latente stadium; een periode van vele jaren, soms zelfs levenslang, zonder Symptomen. Na deze lange periode zonder verschijnselen kan de aandoening overgaan in het derde stadium; de syfilis heeft zich dan uitgebreid naar de huid in de vorm van knobbels en zweren (gumma), naar andere organen, het hart- en vaatstelsel en het zenuwstelsel. Dit derde stadium komt in de westerse wereld zelden voor. Een zwangere vrouw die aan syfilis lijdt kan de aandoening overdragen op haar kind vanaf de vierde maand van de zwangerschap. In Nederland wordt in het begin van iedere zwangerschap bloedonderzoek verricht naar de aanwezigheid van syfilis.
Hoe kom je eraan?
Syfilis is een geslachtsziekte en wordt overgedragen door seksueel contact. Mensen met primaire of secundaire syfilis zijn besmettelijk en moeten seksueel contact vermijden totdat de behandeling is afgerond.
Wat kunt u zelf doen?
Als u eenmaal besmet bent kunt u zelf niets meer doen. Nadat u seks hebt gehad met een mogelijk besmette partner moet u bij iedere zweer op of rondom de geslachtsorganen, rond de anus of de mond een afspraak maken met de huisarts. De huisarts zal u dan hoogstwaarschijnlijk verwijzen naar een specialist met kennis van geslachtsziekten, meestal de huidarts (dermatoloog).
Wat doet de dokter?
- Syfilis is goed te behandelen met antibiotica. In het algemeen worden de antibiotica toegediend via injecties in de bil. Na behandeling zijn nacontroles, afhankelijk van het stadium, gedurende enkele tot vele jaren noodzakelijk. U moet uw partner(s) vertellen dat u syfilis heeft. Om besmetting van anderen te voorkomen moeten ook deze partners behandeld worden. Bij primaire syfilis lopen alle partners van de voorafgaande drie maanden gevaar. Bij secundaire syfilis zelfs die van het voorafgaande jaar.
- Immuniteit na een besmetting treedt niet op. De ziekte kan dus na herbesmetting opnieuw optreden.
De Diagnosehulp bevat interactieve vragenlijsten voor 263 ziektes. Door het invullen van een vragenlijst kunt u controleren of de symptomen van een bepaalde aandoening voor u van toepassing zijn. Per lijst zijn er gemiddeld 10 vragen. De Diagnosehulp is alleen beschikbaar als app voor iPhone en iPad. Download de diagnosehulp. Binnenkort is ook de Android-versie (voor o.a. Samsung) beschikbaar. 