Symptomen
- Uitgezette, aan de oppervlakte gelegen aders in de benen
Wat is het?
Spataders zijn uitgezette, aan de oppervlakte gelegen aders in de benen. Spataders kunnen ontsierend zijn en ook pijnlijk. Soms geven ze andere klachten. Als de aders namelijk verwijden stroomt het bloed minder goed uit de benen terug naar het hart. De bloedsomloop stagneert als het ware. Dat kan een vermoeid gevoel in de benen veroorzaken.
Hoe kom je eraan?
Het bloed uit het onderbeen stroomt via aders terug naar het hart. Deze aders lopen deels aan de oppervlakte onder de huid, deels in de diepte tussen de spieren. Door een vernuftig systeem van kleppen wordt het bloed in de aders naar boven gepompt, telkens als we de spieren in de benen aanspannen en ontspannen (spierpomp). Soms echter worden de aders te wijd (spataders), waardoor de spierpomp niet goed meer functioneert. Dat gebeurt vooral bij mensen die veel staan en ook bij veel vrouwen tijdens en na de zwangerschap. Erfelijke factoren (‘slappe aders’) spelen ook een rol. Als het bloed niet goed wordt teruggevoerd, leidt dat er op den duur ook toe dat de bloeddruk in de kleine bloedvaatjes in de benen te hoog wordt. Deze bloedvaatjes gaan lekken waardoor vochtophoping (oedeem) ontstaat in de benen. Kleine spatadertjes ontstaan rond de enkels. Er is ook een ophoping van bruin pigment in de onderbenen te zien. De huid wordt schilferig en eczeemachtig. De slechte circulatie zorgt ervoor dat de huid van de onderbenen erg kwetsbaar wordt. Als er eenmaal een wond is ontstaan geneest deze slechts moeizaam (open been).
Wat kunt u zelf doen?
Veel staan is niet goed. Zorg dat u regelmatig een stukje loopt. Daardoor gaat de spierpomp aan het werk en wordt de bloedafvoer gestimuleerd. Als u last hebt van spataders en u zit, leg dan de benen zoveel mogelijk omhoog. Merkt u dat uw aders uitzetten, bijvoorbeeld in de zwangerschap, dan kunt u steunpanty’s maar nog veel liever steunkousen, dragen. Deze helpen te voorkomen dat de aders nog verder gaan uitzetten.
Wat doet de dokter?
Als u geen last heeft van de spataders is een behandeling niet echt nodig. Eventueel kunt u steunkousen gaan dragen om verergering te voorkomen. Hebt u wel last zonder dat er al sprake is van vochtophoping en huidveranderingen in de benen dan kunt u de spataders laten ‘wegspuiten’ (scleroseren). Er wordt een chemische stof in de spatader gespoten die een ontstekingsreactie in de wand van de ader veroorzaakt. Direct daarop wordt het been stevig gezwachteld, waardoor de wanden van de spatader met elkaar vergroeien. Als er al wel sprake is van oedeem moeten de benen eerst een tijdje gezwachteld worden alvorens er gescleroseerd kan worden. Meestal gebeurt het wegspuiten van spataders in het ziekenhuis, poliklinisch, door een chirurg of huidarts (dermatoloog). Soms doet de huisarts het zelf. Soms is een meer ingrijpende operatieve ingreep nodig. Daarbij worden één of twee grote oppervlakkige aders uit het been verwijderd (gestript), eventueel met enkele van de zijtakken. Na de ingreep moet het been langdurig gezwachteld blijven, totdat de onderhuidse wonden genezen zijn. Kleinere nog overgebleven spataderen moeten later vaak alsnog weggespoten worden.
De Diagnosehulp bevat interactieve vragenlijsten voor 263 ziektes. Door het invullen van een vragenlijst kunt u controleren of de symptomen van een bepaalde aandoening voor u van toepassing zijn. Per lijst zijn er gemiddeld 10 vragen. De Diagnosehulp is alleen beschikbaar als app voor iPhone en iPad. Download de diagnosehulp. Binnenkort is ook de Android-versie (voor o.a. Samsung) beschikbaar. 