Symptomen
- U heeft de behoefte om meer dan tien sigaretten per dag te roken
- U heeft vrijwel onmiddellijk na het opstaan behoefte aan roken
- Bij het stoppen met roken (ook tijdelijk) treden onthoudingsverschijnselen op (bijvoorbeeld: rusteloosheid, humeurigheid, hoofdpijn en minder concentratievermogen)
- In algemene zin: een minder goede en afnemende lichamelijke gezondheid
Wat is het?
In tabak zitten verschillende stoffen. De stof die voor de verslaving zorgt is nicotine. Door het roken van een sigaret komt de nicotine in uw longen. Vanuit de longen wordt het via uw bloed in slechts enkele seconden naar uw hersenen getransporteerd. Dat veroorzaakt een speciaal gevoel dat eigenlijk niet precies is te omschrijven. Voor veel mensen is dat een plezierig gevoel. Van verslaving is sprake wanneer u na iedere sigaret weer trek heeft in een nieuwe. Bij sommige mensen (kettingrokers) treedt die behoefte direct op. Bij andere mensen is het gekoppeld aan bepaalde onderdelen van het dagritme (opstaan, koffiedrinken, na de maaltijd, gezelligheid, enzovoort). Een belangrijk kenmerk van verslaving is dat stoppen niet mogelijk is zonder ontwenningsverschijnselen zoals rusteloosheid, humeurigheid, hoofdpijn en minder concentratievermogen. Roken kan vele klachten veroorzaken zoals ontstekingen in de mond-, keel- en neusholten, hoesten en kortademigheid, een slechte conditie, maagaandoeningen, een verminderde vruchtbaarheid en seksuele impotentie. Door roken gaan uw kleren en haren stinken, uw adem ruikt onfris en uw huid veroudert. Door te roken in de nabijheid van anderen kunt u veel overlast veroorzaken. Veel niet-rokers vinden rooklucht vies en niet te verdragen. Bij astmapatiënten kunt uw een astma-aanval uitlokken en bij kinderen de gevoeligheid voor luchtweginfecties verhogen. Daarnaast dwingt u anderen mee te roken. Roken door vrouwen in verwachting kan allerlei nadelige gevolgen voor de baby hebben. Uiteindelijk kan roken leiden tot een aantal ernstige en/of levensbedreigende ziekten.
De bekendste hiervan is longkanker. Ook het risico op het krijgen van keel-, slokdarm-, alvleesklier-, blaas-, nier- en baarmoederhalskanker is verhoogd. Roken is een belangrijke risicofactor voor het ontstaan van aderverkalking en daarmee ook voor hart- en vaatziekten zoals angina pectoris, een hartinfarct of etalagebenen. Roken is de belangrijkste veroorzaker van COPD. Rokers leven gemiddeld 13 jaar korter. In Nederland sterven gemiddeld per jaar bijna 30.000 mensen aan de gevolgen van roken.
Hoe kom je eraan?
- De meeste mensen beginnen op vroege leeftijd (onder de 20 jaar) met roken. Roken wordt door jongeren nog steeds als stoer gezien en als je rookt is het makkelijker om bij bepaalde groepen te kunnen horen. In het begin is het vies en voel je er niets bij. Dat verandert snel en het roken van een sigaret geeft, naast het hierboven beschreven plezierige gevoel, ook een gevoel van stoerheid en verbondenheid. Al snel echter treden de verslavende effecten op en zal het grote moeite kosten om er weer mee te stoppen. Andere oorzaken van het beginnen met roken zijn:
- langdurig lichamelijk ongemak (bijvoorbeeld pijn, een handicap of een ander ernstig ongemak) dat het dagelijkse leven ernstig bemoeilijkt;
- ernstige psychisch problemen op het persoonlijke vlak (bijvoorbeeld psychische problemen), het relationele vlak (bijvoorbeeld met de partner) en/of maatschappelijke vlak (bijvoorbeeld werk), die onoplosbaar lijken en het dagelijkse functioneren ernstig verstoren.
Wat kunt u zelf doen?
- Voor iemand die rookt is er waarschijnlijk geen betere gezondheidsbevorderende maatregel te bedenken dan stoppen met roken. Stoppen met roken heeft zeer veel voordelen, zoals:
- je fitter en gezonder voelen
- minder hoesten, minder luchtweginfecties, ook bij uw kinderen
- beter ruiken en proeven
- betere lichamelijke – en sportprestaties
- een gezondere huidskleur
Wat doet de dokter?
Op allerlei manieren is hulp mogelijk bij een stoppen met roken poging. Thuiszorginstanties verzorgen regionale cursussen, er bestaat ondersteuning via folders, boeken, acupunctuur, gedrags- en hypnotherapie. Ook uw huisarts kan u helpen bij een stoppen met roken poging. Soms wordt daarbij gebruik gemaakt van de MIS, de minimale interventie strategie: tijdens een klein aantal spreekuurcontacten worden stopafspraken gemaakt en wordt u begeleid. De huisarts kan de stoppoging ondersteunen met een medicijn dat u helpt de ontwenningsverschijnselen te verminderen en uw behoefte om te roken te verkleinen. U moet dit medicijn wel zelf betalen. De kosten wegen echter niet op tegen de kosten die het roken met zich meebrengt.
De Diagnosehulp bevat interactieve vragenlijsten voor 263 ziektes. Door het invullen van een vragenlijst kunt u controleren of de symptomen van een bepaalde aandoening voor u van toepassing zijn. Per lijst zijn er gemiddeld 10 vragen. De Diagnosehulp is alleen beschikbaar als app voor iPhone en iPad. Download de diagnosehulp. Binnenkort is ook de Android-versie (voor o.a. Samsung) beschikbaar. 