Symptomen
- Plas komt moeilijk op gang
- Weinig krachtige straal
- Gevoel niet goed te kunnen uitplassen
- Vaker moeten plassen, ook ’s nachts
- Nadruppelen
Wat is het?
Prostaatvergroting wordt wel de “oude mannenkwaal” genoemd. Inderdaad is het een aandoening die alleen bij oudere mannen (na het vijftigste jaar) gezien wordt. Ze krijgen last bij het plassen: de plas komt moeilijker op gang, de straal is minder krachtig. Ze kunnen niet in één keer uitplassen en moeten dus vaker. Ook ’s nachts moeten ze er enkele malen uit. Vaak hebben ze last van nadruppelen: na het plassen lekt er nog een hoeveelheid urine na in de broek. Doordat de blaas niet volledig kan worden leeggeplast is de kans op het krijgen van een blaasontsteking vergroot. Waardoor ontstaan deze klachten? De prostaat (in het Nederlands: de voorstaanderklier) ligt onder tegen de blaas aan. De plasbuis loopt bij het verlaten van de blaas eerst door de prostaat. Met het vorderen van de leeftijd wordt de prostaat wat groter. Daardoor gaat hij drukken op de plasbuis die hij omgeeft. Deze wordt daardoor nauwer. Daarnaast is de laatste jaren komen vast te staan dat niet alleen de druk door de prostaat een rol speelt bij de plasproblemen. Ook het mechanisme waardoor de plas op gang komt, door het ontspannen van de blaashals en het samentrekken van de blaasspier, kan verstoord zijn. Het verdere beloop van de kwaal is niet te voorspellen. Bij de een blijft het klachtenpatroon stabiel. Meestal kan men zich aardig redden. Bij de ander nemen de klachten toe en ontstaan er complicaties. De druk in de blaas kan zo hoog oplopen dat de nieren de urine er niet meer aan kwijt kunnen. De nieren gaan daardoor steeds minder functioneren, wat kan leiden tot een niervergiftiging. Ook kan het gebeuren dat het plassen op een gegeven moment helemaal niet meer lukt. Dat veroorzaakt een gevoel van pijnlijke, heftige aandrang. Maar soms heeft de betrokkene het helemaal niet door: hij heeft wel pijn in de onderbuik, maar die voelt niet altijd aan als aandrang. Hij is eraan gewend dat het plassen veel moeite kost. En vaak komt er met veel persen toch nog wel wat urine. Bij onderzoek blijkt dan dat de blaas ver is uitgerekt en soms wel anderhalve liter urine bevat.
Hoe kom je eraan?
Prostaatweefsel staat onder invloed van testosteron, het mannelijk geslachtshormoon. Blijkbaar leidt die invloed bij vele mannen tot een geleidelijke groei van de prostaat. Als men de invloed van het testosteron kunstmatig blokkeert wordt de prostaat weer kleiner.
Wat kunt u zelf doen?
Stel het plassen niet te lang uit als u aandrang voelt. Neem er de tijd voor als u moet plassen. Haast maakt het plassen moeilijker. Plas bij voorkeur zittend. Dat gaat gemakkelijker doordat de bekkenbodem dan goed ontspant. Als u lange autoritten maakt, pauzeer dan regelmatig en ga even plassen. Alcoholgebruik kan de klachten doen toenemen. Houd daar rekening mee als u dat effect ook bij uzelf merkt.
Wat doet de dokter?
Hebt u klachten als boven beschreven, raadpleeg dan uw arts. Hij zal vragen naar het klachtenpatroon. Hij zal vragen naar uw medicijngebruik. Sommige medicijnen hebben een negatief effect op het plasmechanisme. Ook zal hij een lichamelijk onderzoek doen waarbij hij onder andere via de anus met de vinger de prostaat aftast. Verder wordt er wat laboratoriumonderzoek gedaan. De nierfunctie wordt gecontroleerd en het PSA (Prostaat Specifiek Antigeen) gehalte gemeten. Is de diagnose eenmaal gesteld op “goedaardige prostaatvergroting”, dan zal hij u in eerste instantie leefregels adviseren (zie boven). Als daarmee de klachten niet voldoende onder controle zijn kan hij medicijnen voorschrijven die de blaashals makkelijker doen ontspannen. Heeft dat onvoldoende effect dan kan de ruimte in de prostaat operatief, via de penis, wijder gemaakt worden.
De Diagnosehulp bevat interactieve vragenlijsten voor 263 ziektes. Door het invullen van een vragenlijst kunt u controleren of de symptomen van een bepaalde aandoening voor u van toepassing zijn. Per lijst zijn er gemiddeld 10 vragen. De Diagnosehulp is alleen beschikbaar als app voor iPhone en iPad. Download de diagnosehulp. Binnenkort is ook de Android-versie (voor o.a. Samsung) beschikbaar. 