Symptomen
- Langdurig bestaande wond aan het onderbeen, met weinig neiging tot genezing
Wat is het?
Een open been (beenzweer, ulcus cruris) is een oppervlakkige wond aan het onderbeen die maar niet wil genezen.
Hoe kom je eraan?
- De oorzaak van een open been is een stoornis in de bloedvoorziening van het onderbeen. We kennen grofweg twee soorten van beenzweren:
- Die, waarbij de bloedaanvoer gestoord is. Dat zien we bij bloedvatvernauwing (aderverkalking) in de benen. Dit soort komt het minst vaak voor (vijf tot tien procent van alle beenzweren). Kenmerkend van deze soort beenzweren is dat ze erg pijnlijk zijn.
- De andere soort zien we als de bloedafvoer van het been naar het hart gestoord is. Dit komt veel meer voor (90 procent van alle beenzweren).
Wat kunt u zelf doen?
Als u veel staat, zorg dan dat u dat u de benen toch regelmatig beweegt, om de spierpomp actief te houden. Bemerkt u dat de aders in uw benen uitzetten (door het vele staan, in de zwangerschap of zomaar) aarzel dan niet om steunkousen te gaan dragen. Als u een open been heeft zorg dan dat u niet veel staat. In beweging zijn (met een stevige zwachtel, zie onder) is juist goed. Als u zit is het verstandig het been wat omhoog te leggen.
Wat doet de dokter?
Als u een open been heeft, raadpleeg dan uw huisarts. De zweer zal worden afgedekt met een (vet) gaas of een gelpleister. De wond zal worden behandeld met een (desinfecterende) zalf. De verdere behandeling van een open been is afhankelijk van de oorzaak. Is bloedvatvernauwing de oorzaak, dan kunt u de doorbloeding verbeteren door regelmatig (dagelijks) te wandelen. Door oefening ontwikkelen zich vaak nieuwe bloedvaten die de taak van het vernauwde bloedvat overnemen. Als de bloedafvoer belemmerd is kan de huisarts een behandeling adviseren die bestaat uit het stevig zwachtelen van het been: daardoor vernauwen de aders, waardoor het kleppensysteem weer beter gaat functioneren, als u tenminste voldoende beweegt! Daardoor verbetert de doorbloeding van het been en dus de zuurstofvoorziening. Het zwachtelen vraagt bedrevenheid en moet dus gedaan worden door iemand die er ervaring mee heeft. Een goed aangelegde zwachtel kan rustig een week blijven zitten. Naargelang het nodig is wordt het verband gewisseld en de zwachtel opnieuw aangelegd. Ook met deze behandeling verloopt het herstel vaak langzaam en het kan weken tot maanden duren voor de wond weer is genezen. Als de wond is genezen kan het zinvol zijn voortaan goed passende steunkousen te dragen. Daarmee verkleint u de kans dat het open been nog eens terug komt. Als de bloedaanvoer belemmerd is door bloedvatvernauwing en oefenen helpt niet voldoende, dan zal de huisarts u verwijzen naar een (vaat)chirurg. Deze kan de vernauwing opsporen en zo mogelijk behandelen. De vernauwing kan worden gelokaliseerd door Doppler (geluidsgolven)-onderzoek of door contrastonderzoek van de bloedvaten. Indien mogelijk wordt vervolgens de vernauwing opgerekt (dotteren) of er wordt operatief een omleiding gelegd langs de vernauwde slagader (bypass-operatie).
De Diagnosehulp bevat interactieve vragenlijsten voor 263 ziektes. Door het invullen van een vragenlijst kunt u controleren of de symptomen van een bepaalde aandoening voor u van toepassing zijn. Per lijst zijn er gemiddeld 10 vragen. De Diagnosehulp is alleen beschikbaar als app voor iPhone en iPad. Download de diagnosehulp. Binnenkort is ook de Android-versie (voor o.a. Samsung) beschikbaar. 