Symptomen
- Aanvankelijk verkoudheid, loopneus, ontstoken ogen en koorts
- Uitslag na een dag of vier, aanvankelijk in het gezicht, later over het hele lichaam
- Lichaamstemperatuur neemt toe als de uitslag zich uitbreid, na een aanvankelijke daling
Wat is het?
Mazelen is een kinderziekte die we in Nederland vrijwel niet meer zien. Dat komt omdat alle in Nederland wonende kinderen op de leeftijd van 14 maanden en later met negen jaar tegen mazelen worden ingeënt (BMR injectie). Sommige bevolkingsgroepen weigeren om principiële redenen hun kinderen te laten vaccineren. Onder hen kunnen mazelenepidemieën nog wel voorkomen. één tot twee weken na besmetting (de incubatietijd) ontstaan de eerste ziekteverschijnselen: een verkoudheid met een loopneus, een droge hoest en rode ogen. De temperatuur loopt hoog op, om na een dag of vier wat af te zakken. Dan ontstaat de uitslag, eerst in het gezicht, later verspreid over de rest van het lichaam. Het zijn onregelmatige rode vlekken die iets boven het niveau van de huid liggen. Ze jeuken wat. Op het wangslijmvlies zijn witte plekjes zichtbaar met een rood randje: de Koplikse vlekken. De uitslag breidt zich uit, de vlekken vloeien samen en worden donkerder. De kinderen kunnen zich flink ziek voelen. Zo’n vier tot zeven dagen na het ontstaan ervan verbleekt de uitslag en daalt de temperatuur. Bij gezonde kinderen verloopt de infectie meestal ongecompliceerd. Bij minder goed gevoede kinderen, bijvoorbeeld in ontwikkelingslanden, overlijdt echter tien procent van de patiëntjes aan de ziekte of aan de complicaties ervan. Complicaties ontstaan doordat bacteriën binnendringen via de door het mazelenvirus beschadigde slijmvliezen. De meest voorkomende complicaties zijn middenoorontsteking en longontsteking. Ze zijn vaak te herkennen doordat de koorts niet daalt als de uitslag gaat verbleken of doordat de koorts na een aanvankelijke daling weer gaat stijgen. Zeldzamer is een ernstiger complicatie. Bij één op de 1.000 à 2.000 patiëntjes raken de hersenen geïnfecteerd door het virus. Dat kan later tot ernstige blijvende invaliditeit leiden.
Hoe kom je eraan?
Mazelen is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door een zeer besmettelijk virus (morbillivirus). De besmetting vindt plaats door het inademen van minuscule speekseldeeltjes die door een patiëntje worden opgehoest. De ziekte is besmettelijk vanaf het optreden van de eerste verschijnselen (de verkoudheid) totdat het uitslag helemaal is verdwenen.
Wat kunt u zelf doen?
Er bestaat geen specifieke behandeling tegen mazelen. Zorg dat uw kind voldoende rust krijgt en laat het goed drinken (zie ook: koorts bij kinderen). Na ongeveer tien dagen genezen de kinderen spontaan.
Wat doet de dokter?
Raadpleeg uw arts als u twijfelt aan de diagnose. Nogmaals, als uw kind de BMR-prik heeft gehad kan het nooit mazelen krijgen. Als de diagnose vaststaat, dan moet de ziekte zijn beloop hebben. Raadpleeg opnieuw uw arts als uw kind erg ziek wordt en u het niet vertrouwt. Ook doet u er goed aan uw arts te waarschuwen als de koorts niet daalt als de uitslag gaat verbleken en verder als de temperatuur na een aanvankelijke daling weer gaat oplopen. Deze verschijnselen kunnen wijzen op het ontstaan van een complicatie, zoals een oor- of longontsteking. In zo’n geval zal de arts een antibioticum voorschrijven. Het kind moet regelmatig gecontroleerd te worden om het herstel te volgen. Mazelen is zeer besmettelijk. Houd andere kinderen die de ziekte nog niet gehad hebben of die niet zijn ingeënt uit de buurt van het patientje. Vaak zal dat echter al te laat zijn, want de besmettelijkheid begint al voordat de diagnose mazelen is gesteld.
De Diagnosehulp bevat interactieve vragenlijsten voor 263 ziektes. Door het invullen van een vragenlijst kunt u controleren of de symptomen van een bepaalde aandoening voor u van toepassing zijn. Per lijst zijn er gemiddeld 10 vragen. De Diagnosehulp is alleen beschikbaar als app voor iPhone en iPad. Download de diagnosehulp. Binnenkort is ook de Android-versie (voor o.a. Samsung) beschikbaar. 