Symptomen
- Bult in de lies, toenemend bij persen.
- Meestal is de bult makkelijk weg te duwen.
- Soms is de zwelling pijnlijk (dan is hij ook niet terug te duwen)
- Zelden is de zwelling zeer pijnlijk, wordt u ziek en gaat u braken
Wat is het?
In de buikholte bevinden zich de ingewanden. De buikwand omgeeft de buikholte als een spierkorset. Er zitten echter enkele zwakke plekken in de buikwand. Bekend zijn de navel, de liezen en de plaats waar de slokdarm door het middenrif in de buikholte uitmondt. Als de buikinhoud door zo’n zwakke plek naar buiten gaat uitpuilen spreken we van een breuk. Zo kennen we een navelbreuk, een liesbreuk en middenrifbreuk. De lies is de plaats waar bij de man de zaadstreng vanuit de buikholte, via het lieskanaal door de buikwand naar de testikel loopt. In de vroege jeugd (het eerste levensjaar) is er daar vaak nog een open verbinding tussen de buikholte en de zaadstreng. Er kan dan wat vocht uit de buikholte rond de zaadstreng terecht komen. Dat noemen we een waterbreuk. De zak (het scrotum) van de baby is dan wat opgezet. We kunnen het vocht er makkelijk uitmasseren, naar de buikholte toe. De verbinding verkleeft meestal in de loop van het eerste levensjaar. De breuk kan soms wat wijder zijn, waardoor een deel de ingewanden, meestal een stuk darm, erin kan gaan zitten. Je ziet dan in de lies een bult verschijnen. Bij baby’s vaak als ze huilen. Dan persen ze als het ware de ingewanden naar buiten. Meestal zakt de uitstulping spontaan weer terug of kun je hem makkelijk weer terug duwen. Op latere leeftijd, als de verbinding al lang gesloten is, kan zich langs de zaadstreng, door het lieskanaal een nieuwe uitstulping naar buiten ontwikkelen. Deze wordt geleidelijk aan groter. Ook daarin kan op een gegeven moment een darmlis terecht komen. Medici spreken hier van een laterale breuk. Tenslotte kan op oudere leeftijd een derde soort liesbreuk ontstaan, een zogenaamde mediale breuk. Niet door het lieskanaal, maar min of meer haaks erop. We zien het nogal eens bij mannen die veel moeten hoesten (als gevolg van COPD) of persen (als gevolg van prostaatvergroting).
Wat kunt u zelf doen?
Tegen het ontstaan van een breuk kunt u in de meeste gevallen zelf weinig doen. Duw een breuk weer terug las hij hinder geeft. Lukt dat niet, neem dam contact op met een arts, zeker als de breuk pijnlijk wordt. De breuk moet dan binnen enkele uren worden teruggeduwd, anders komt de bloedvoorziening in de knel.
Wat doet de dokter?
Een breuk moet operatief behandeld worden. Bij baby’s bij wie sprake is van een open verbinding wordt deze gesloten. Dat is een simpele ingreep. Bij breuken die op latere leeftijd ontstaan wordt de binnenbekleding van de breuk (de breukzak) verwijderd en wordt het lieskanaal met stevige hechtingen vernauwd en versterkt. Ook bij de mediale liesbreuk op oudere leeftijd gaat het erom de lies met hechtingen te versterken. De operatie kan, zeker bij kinderen, vaak in dagbehandeling worden verricht. Na de operatie kan men alweer vlot aan de slag. Een beklemde breuk die niet meer teruggeduwd kan worden of die al te lang beklemd gezeten heeft, moet met spoed operatief behandeld worden. Soms moet tijdens de operatie de breuk dan wat groter gemaakt worden om de darmen los te krijgen. Soms ook is een deel van de darmen al zo beschadigd dat het verwijderd moet worden. De gezonde delen van de darmen worden vervolgens weer aan elkaar gehecht. Het gebeurt nogal eens dat na een liesbreukoperatie een nieuwe liesbreuk ontstaat (een recidief, zeggen chirurgen). Dan moet opnieuw worden geopereerd. Vaak worden dan kunststof matjes ingehecht om de spierwand te versterken. Er zijn nieuwe operatietechnieken beschikbaar, waarbij de breuk wordt opgeheven door met een veel minder ingrijpende kijkoperatie een kunststof matje tussen de spieren van de lies te schuiven.
De Diagnosehulp bevat interactieve vragenlijsten voor 263 ziektes. Door het invullen van een vragenlijst kunt u controleren of de symptomen van een bepaalde aandoening voor u van toepassing zijn. Per lijst zijn er gemiddeld 10 vragen. De Diagnosehulp is alleen beschikbaar als app voor iPhone en iPad. Download de diagnosehulp. Binnenkort is ook de Android-versie (voor o.a. Samsung) beschikbaar. 