Symptomen
- Een zeurende pijn boven of midden in de buik
- Een verstoord ontlastingspatroon
- Verminderde eetlust
- Gewichtsverlies
Wat is het?
De alvleesklier (pancreas) is een orgaan dat boven in de buikholte ligt, achter/onder de maag, in de bocht van de twaalfvingerige darm. Hij heeft twee belangrijke functies. Allereerst het produceren van verteringssappen die een belangrijke rol vervullen bij het verteren van het voedsel. Deze verteringssappen komen, samen met de gal, via een buisje in de twaalfvingerige darmen terecht. Daarnaast wordt in de alvleesklier insuline geproduceerd. Insuline is een hormoon dat belangrijk is voor het reguleren van het bloedsuikergehalte in het lichaam. Men spreekt van kanker van de alvleesklier als ergens in dat orgaan cellen ongecontroleerd gaan delen en zo een gezwel ontstaat. Alvleesklierkanker komt in verhouding tot andere kankers (borst-, long-, prostaatkanker) niet zo heel vaak voor. Het is een kanker van de oudere mens. De klachten die erbij optreden zijn onder andere afhankelijk van de plaats waar het gezwel zich bevindt. Als het gezwel in de “kop” van de alvleesklier zit, dan geeft dat vrij snel klachten doordat al gauw het afvoerbuisje voor de gal en de verteringssappen wordt dicht geduwd. Daardoor ontstaan klachten als diarree, misselijkheid, afvallen en later ook geelzucht en jeuk. Bevindt het gezwel zich in de “staart” van de alvleesklier, dan ontstaan er pas klachten als het gezwel ver in de omliggende organen is doorgegroeid. Pijn staat dan op de voorgrond. Doorgroei kan plaatsvinden in de maag, de darm, in bloedvaten en zenuwen. Zoals de meeste kankers kan alvleesklierkanker ook uitzaaien: via de bloedbaan, vooral naar de lever en via de lymfebanen.
Hoe kom je eraan?
Een oorzaak is, zoals bij vele kankers, niet aan te geven. Een aantal factoren verhoogt de kans op het krijgen van alvleesklierkanker. Roken is daar een van. Verder hebben mensen met een chronische ontsteking van de alvleesklier meer kans op het krijgen van kanker. In sommige gevallen lijkt erfelijkheid een rol te spelen.
Wat kunt u zelf doen?
Niet veel. Raadpleeg uw arts als u last krijgt van een aanhoudende diarree, gewichtsverlies, misselijkheid, ontkleurd raken van de ontlasting. Als u geelzucht krijgt of last hebt van aanhoudende pijn in de bovenbuik of in de rug. Dergelijke klachten kunnen veroorzaakt worden door alvleesklierkanker.
Wat doet de dokter?
Een combinatie van klachten als bovengenoemd zal snel leiden tot verwijzing naar de internist. Deze heeft een aantal onderzoeksmethoden tot zijn beschikking. Hij kan een echo laten maken van de bovenbuik, een CT scan of een MRI scan. Daarmee is meestal het gezwel wel zichtbaar te maken. De verdere behandeling hangt af van de plaats en uitgebreidheid van het gezwel en van het antwoord op de vraag of er uitzaaiingen zijn. Gezwellen in de staart van de alvleesklier zijn vrijwel nooit te opereren omdat ze al te ver zijn doorgegroeid in de omgeving. Die in de kop soms nog wel. Daarvoor wordt een grote operatie uitgevoerd waarbij de kop van de alvleesklier, de hele twaalfvingerige darm, een deel van de maag en de galblaas worden verwijderd (Whipple operatie). Als operatie niet meer mogelijk is zijn wel een aantal verzachtende ingrepen mogelijk. In geval van geelzucht kan men met behulp van een flexibele kijkbuis via de mond, de maag en de twaalfvingerige darmen een buisje worden ingebracht in de galgang, zodat de gal toch weer afvloeit en de geelzucht en de jeuk verdwijnen, evenals de diarree. Als een darmafsluiting ontstaat door het gezwel kan een omleidingoperatie worden gedaan. Pijn kan bestreden worden dor bestraling, door zenuw blokkerende injectietechnieken en door medicijnen. Deze methoden worden toegepast om het lijden te verzachten. Genezing is in deze gevallen niet mogelijk en de ziekte voert dan tot de dood.
De Diagnosehulp bevat interactieve vragenlijsten voor 263 ziektes. Door het invullen van een vragenlijst kunt u controleren of de symptomen van een bepaalde aandoening voor u van toepassing zijn. Per lijst zijn er gemiddeld 10 vragen. De Diagnosehulp is alleen beschikbaar als app voor iPhone en iPad. Download de diagnosehulp. Binnenkort is ook de Android-versie (voor o.a. Samsung) beschikbaar. 