Symptomen
- Toenemende vergeetachtigheid
- Persoonlijkheidsveranderingen
Wat is het?
Dementie houdt in een geleidelijke achteruitgang van het geestelijk functioneren. Deze achteruitgang is een gevolg van een aantasting van het hersenweefsel. Meestal is het een ziekte van de oudere mens (veelal tussen de 70 en 80 jaar) maar sommige vormen van dementie komen ook op jongere leeftijd voor. Het eerste wat opvalt bij dementie is dat het geheugen achteruitgaat, vooral het korte termijn geheugen. Dat betekent dat u snel vergeet wat u net gedaan hebt, waar u iets neergezet hebt, wat u net gezegd hebt. Op een gegeven moment wordt dat zo erg dat het lastig wordt. Het wordt moeilijker gewone dingen te doen: zoals eten koken (u laat het aanbranden of vergeet het gas), een boodschappenlijstje opstellen; u verliest uw interesses, volgt het nieuws niet meer. U begrijpt het allemaal niet meer zo. Anderen zeggen dat u verandert: u kunt bijvoorbeeld agressiever zijn dan voorheen of erg achterdochtig. Schrijven en rekenen worden moeilijk. Langzaamaan verergeren deze verschijnselen: u weet niet meer welke dag van de week het is, welke maand, welk jaar. U weet niet meer waar u bent. U verwaarloost uzelf en uw huis. U hebt minder controle over uw gevoelens en emoties, u verliest het gevoel voor wat wel en niet kan (in onderbroek over straat lopen, een verzorgster in haar achterste knijpen). U herkent uw naasten niet meer, eerst uw kleinkinderen, dan uw kinderen, uiteindelijk ook uw echtgeno(o)t(e). Geleidelijk dooft de geest verder uit. U wordt bedlegerig, wordt incontinent, eet niet meer, spreekt niet meer en komt tenslotte te overlijden.
Hoe kom je eraan?
Zoals gezegd: er zijn vele vormen van dementie, enkele tientallen zelfs. De meest voorkomende is de ziekte van Alzheimer. Hierbij hoopt zich een bepaald eiwit op in de hersenen (amyloid). Hierdoor en door de reactie van het lichaam hierop worden de hersencellen steeds verder beschadigd. De laatste jaren wordt steeds meer bekend van dit proces. Een andere vorm noemen we vasculaire dementie of multi-infarct dementie. Vasculair betekent dat het met de bloedvaten te maken heeft: geleidelijk aan raken steeds meer bloedvaatjes in de hersenen verstopt waardoor steeds meer hersencellen geen bloed meer krijgen en afsterven. Dan zijn er nog enkele minder vaak voorkomende soorten waarbij direct de hersenen aangetast worden. Maar ook ziekten elders in het lichaam kunnen een beeld van dementie veroorzaken: suikerziekte, schildklierziekten, vitaminetekorten, nierziekten. Ook psychische aandoeningen, met name depressiviteit bij ouderen, kunnen zich voordoen in de gedaante van een dementie. Dementie is niet direct erfelijk, maar van sommige vormen van dementie kan gezegd worden dat de kans dat u eraan gaat lijden wat groter is als u nabije familie hebt met die aandoening.
Wat kunt u zelf doen?
Niet zoveel. De meeste vormen van dementie laten zich niet beïnvloeden door aanpassing van de levensstijl. Ter geruststelling het volgende: alle lichaamsfuncties nemen af met het vorderen van de leeftijd. Ook het geheugen. Dat u met het vorderen van de jaren vergeetachtiger wordt hoeft helemaal niet te betekenen dat u lijdt aan een beginnende dementie. Meer waarschijnlijk is dat er sprake is van een gewoon verouderingsverschijnsel.
Wat doet de dokter?
Zodra het vermoeden bestaat dat u lijdt aan een vorm van dementie zullen enkele onderzoeken plaatsvinden: bloedonderzoek om een behandelbare, lichamelijke oorzaak voor de dementie op te sporen of uit te sluiten. Een neuropsychologisch onderzoek waarbij wordt nagegaan hoe het staat met het geheugen, rekenen, schrijven of u probleempjes kunt oplossen, voorwerpen herkent. Een EEG en een hersenscan kunnen soms aanvullende informatie verschaffen. Is er een behandelbare oorzaak ( een depressie, vitaminetekort) dan wordt de behandeling gestart. Is sprake van een niet behandelbare vorm
De Diagnosehulp bevat interactieve vragenlijsten voor 263 ziektes. Door het invullen van een vragenlijst kunt u controleren of de symptomen van een bepaalde aandoening voor u van toepassing zijn. Per lijst zijn er gemiddeld 10 vragen. De Diagnosehulp is alleen beschikbaar als app voor iPhone en iPad. Download de diagnosehulp. Binnenkort is ook de Android-versie (voor o.a. Samsung) beschikbaar. 