Symptomen

• Meestal niet
• Mogelijk toenemend voorovergebogen houding naarmate u ouder wordt
• Perioden van pijn in de rug
• Verhoogde kans op botbreuken, met name polsen, heupen
• Inzakken van wervels

Wat is het?

Osteoporose is botontkalking. Op zich is het geen ziekte. Pas op onze oude dag krijgen we er last van. De botten kunnen dan zo poreus en broos geworden zijn dat ze makkelijk breken. Overigens komt dat niet alleen door botontkalking. Door de veroudering worden ook onze ogen slechter, onze reacties trager en onze spieren zwakker. Dat alles bij elkaar maakt dat we gemakkelijker vallen en onszelf daarbij niet meer zo goed kunnen opvangen. De polsen, heupen en rugwervels zijn het meest kwetsbaar. De rugwervels kunnen ook zomaar, zonder duidelijke aanleiding wat inzakken. Zo kunnen er in de loop der jaren een aantal minibreukjes in de wervels ontstaan. Soms merken we dat nauwelijks, soms hebt u een paar weken last van pijn in de rug. Al die wervelbreukjes veroorzaken dat de wervels aan de voorkant geleidelijk gaan inzakken waardoor we steeds krommer gaan staan.

Hoe kom je eraan?

Tot het 25e levensjaar is de botopbouw groter dan de botafbraak. Op de leeftijd van ongeveer 25 jaar is het bot op zijn sterkst. Daarna neemt de botdichtheid langzaamaan af. Bij mannen gaat dat in een geleidelijke lijn tot op hun oude dag. Bij vrouwen zien we na de overgang gedurende enkele jaren een versnelde afname van de botdichtheid optreden. Dat komt omdat de geslachtshormonen die een rol spelen bij het sterk houden van de botten, dan uit het lichaam verdwenen zijn. Ook onder andere omstandigheden wordt de botontkalking versneld. Hoge bloedspiegels van bepaalde hormonen (schildklierhormoon, bijnierschorshormoon) kunnen de botontkalking versnellen. Daarnaast zien we ook botontkalking optreden tijdens een lange periode van bedrust. Immers, het skelet past zich aan, aan de mate waarin het belast wordt.

Wat kunt u zelf doen?

Het voorkómen van osteoporose begint al in onze jeugd. Hoe sterker het bot dat we als kind opbouwen, hoe hoger de leeftijd waarop we mogelijk last krijgen van de gevolgen van osteoporose. Voor een goede opbouw van het bot is het nodig dat we voldoende kalk binnen krijgen. Melk en melkproducten zijn daarvan de belangrijkste bron. Gebruik daarom vier eenheden zuivel (glas melk, boterham kaas, kommetje yoghurt) per dag. Vitamine D is nodig om kalk uit de darmen in het bloed op te nemen. Het zit onder andere in melkproducten en margarine. Bovendien wordt vitamine D door het lichaam zelf in de huid geproduceerd onder invloed van zonlicht. Zuigelingen en kleuters krijgen daarom het advies in de donkere maanden wat extra vitamine D te gebruiken. Daarnaast moeten we het skelet regelmatig belasten (wandelen, sport) om het te versterken en sterk te houden. Roken en alcohol werken nadelig op de kalkhuishouding.

Wat doet de dokter?

• Medicijnen ter voorkoming van osteoporose zijn meestal niet nodig. Er zijn echter twee uitzonderingen:
• als u langdurig hogere doseringen bijnierschorshormonen krijgt toegediend dient u extra kalk en soms ook vitamine D te gebruiken;
• als u eens een bot gebroken hebt als gevolg van osteoporose moet u er goed op letten dat u voldoende kalk binnenkrijgt (gebruik eventueel extra calcium in tabletvorm).