Meest gestelde vragen in de huisartsenpraktijk

Het zogenaamde wekadvies wordt meestal gegeven als een kind stevig op zijn of haar hoofd is gevallen of er een harde klap tegen heeft gehad.Dit is zeker het geval als er sprake is van verschijnselen die kunnen passen bij een hersenschudding zoals bewusteloosheid, geheugenverlies, sufheid, misselijkheid en/of braken en hoofdpijn. Een heel enkele keer kan er dan binnen de schedel een bloeding of zwelling ontstaan. Een belangrijk teken daarvan is sufheid. Overdag is dat goed te merken. Als een kind slaapt echter niet. Bij kinderen is het lang niet altijd duidelijk hoe hard de klap is geweest of dat er sprake is van eenhersenschudding. Het is daarom belangrijk ieder kind na een val op of een stevige klap tegen het hoofd de eerste 24 uur regelmatig, ongeveer om de 2 uur, wakker te maken om te zien of het nog normaal reageert.Overigens geldt bovenstaande ook voor volwassenen.

Een huisarts heeft een vertrouwensrelatie met zijn patient. Om die relatie niet te schaden zal hij zijn best doen om zijn patient zoveel mogelijk te helpen. In feite is hij dus partijdig. Dat maakt dat medische verklaringen van de huisarts voor anderen (bijvoorbeeld de woningbouwvereniging) niet geheel betrouwbaar zijn. Om het afgeven van dergelijke partijdige verklaringen te voorkomen is afgesproken dat huisartsen geen verklaringen schrijven ten behoeve van hun eigen patienten. De woningbouwvereniging heeft een eigen medisch adviseur in dienst die de medische urgentie van uw woningaanvraag beoordeelt.

Paracetamol kan in het algemeen zonder bezwaar worden gebruikt bij hoofdpijn en veroorzaakt in de gebruikelijke dosering, bij volwassenen maximaal 6 tabletten van 500 mg per dag, weinig bijwerkingen. Bij regelmatig gebruik van paracetamol kan echter medicijnafhankelijke hoofdpijn ontstaan. Door het dagelijks of frequent gebruik van paracetamol, maar ook van andere pijnstillers, raakt het lichaam aan de pijnstilling gewend. Door deze gewenning zal hoofdpijn ontstaan als er geen pijnstillers worden ingenomen. Ook de werking kan minder worden waardoor steeds meer pijnstillers nodig zijn. In een keer stoppen met het innemen van pijnstillers is de enige mogelijkheid deze medicijnafhankelijke hoofdpijn te laten verdwijnen. Eenvoudig is dat echter niet. De hoofdpijn kan de eerste twee weken zelfs tijdelijk erger worden. Uiteindelijk zal hij echter veel minder worden en mogelijk zelfs helemaal verdwijnen.

Zeker buiten kantooruren worden huisartsen nogal eens geconfonteerd met vragen over tandheelkundige problemen. Niet de huisarts maar de tandarts is de aangewezen persoon deze vragen te beantwoorden. Al kost het soms wat moeite, maar ook tandartsen zijn 24 uur per dag bereikbaar. Voor gewone pijnstilling heeft u overigens geen tandarts of huisarts nodig. U kunt daarvoor ook terecht bij apotheek of drogist.

Er is een vertrouwensrelatie tussen huisarts en patient. Vaak kennen ze elkaar goed. Daardoor zal de huisarts makkelijk in de verleiding komen bij een keuring de regels in het voordeel van zijn patient om te buigen. Dat is niet bevorderlijk voor de verkeersveiligheid. Daarom is het beter de keuring door een onafhankelijk arts laten verrichten.

Sinds 1 januari 2006 is geen verwijzing door een arts meer nodig voor een bezoek aan de fysiotherapeut. In de meeste gevallen is die ook niet nodig: als u weer eens last van uw rug of uw nek hebt is het alleen maar omslachtig als u eerst bij de huisarts langs moet. Echter, houdt er rekening mee dat achter uw klacht ook een ernstiger kwaal schuil kan gaan: rugpijn kan bijvoorbeeld ook veroorzaakt worden door uitzaaiingen van een kwaadaardig gezwel. Daarom is het verstandig om, als u een klacht hebt die nieuw is, of die u niet kunt verklaren, toch eerst even bij uw arts langs te gaan. Overigens: ook de fysiotherapeut zal u, als hij niet zeker is over de oorzaak van uw klacht, vragen eerst bij uw arts langs te gaan om een ernstige kwaal uit te laten sluiten. Pas als dat gebeurd is zal hij aan de behandeling beginnen.

Een preventief periodiek algemeen onderzoek bij mensen zonder klachten levert vrijwel nooit iets bijzonders op, en is dus zinloos. Daar is veel onderzoek naar gedaan. Het heeft zelfs nadelen: het geeft schijn-zekerheid. Want u kunt iets onder de leden hebben wat bij een algemeen onderzoek niet wordt opgemerkt. Of u kunt een maand na het onderzoek toch een ziekte krijgen. Of er worden bij onderzoek onduidelijke afwijkingen gevonden waarvoor ingrijpender nader onderzoek nodig is, met alle risico’s vandien. Meestal blijkt er dan toch niets aan de hand te Een preventief periodiek algemeen onderzoek bij mensen zonder klachten levert vrijwel nooit iets bijzonders op, en is dus zinloos. Daar is veel onderzoek naar gedaan. Het heeft zelfs nadelen: het geeft schijn-zekerheid. Want u kunt iets onder de leden hebben wat bij een algemeen onderzoek niet wordt opgemerkt. Of u kunt een maand na het onderzoek toch een ziekte krijgen. Of er worden bij onderzoek onduidelijke afwijkingen gevonden waarvoor ingrijpender nader onderzoek nodig is, met alle risico’s vandien. Meestal blijkt er dan toch niets aan de hand te zijn. Dit alles wil niet zeggen dat preventief onderzoek geen zin heeft. Integendeel, maar het moet gericht plaatsvinden, binnen bepaalde risicogroepen. Zo is het wel zinvol om eens in de vijf jaar een uitstrijkje te laten maken door vrouwen tussen de dertig en vijftig jaar. Regelmatig onderzoek van de borsten, met mammografie, is zinvol bij vrouwen die familieleden hebben in de eerste graad (moeder, zuster), die lijden aan borstkanker, en ook bij vrouwen boven de vijftig jaar. Boven de vijftig jaar is het ook zinnig om om de paar jaar de bloeddruk te laten controleren, evenals de bloedsuiker. Bloedsuikercontrole is vooral zinvol in geval van overgewicht, als in de zwangerschap de bloedsuiker verhoogd was, en als u familieleden hebt in de eerste graad die aan ouderdomsdiabetes lijden. Dus: geen regelmatige check-ups, maar wel gericht preventief onderzoek binnen bepaalde risicogroepen.

Erfelijkheid speelt een rol bij de kans op het krijgen van “type II diabetes”. Type II diabetes is verreweg de meest voorkomende vorm van suikerziekte. Vroeger werd het ook wel ouderdomsdiabetes genoemd, omdat het voor het vijftigste jaar niet veel voorkwam. De belangrijkste risicofactor voor het krijgen van type II diabetes is echter overgewicht. Nu steeds meer mensen overgewicht hebben komt deze ziekte steeds meer voor, ook op jongere leeftijd. U hebt ook meer kans op deze vorm van suikerziekte als tijdens een zwangerschap de bloedsuikers verhoogd waren, en ook als u van hindoestaanse afkomst bent.

Een krentenbaard of impetigo is een besmettelijke, bacteriele huidinfectie die meestal rond de mond of neus of op de kin ontstaat. Vandaar de naam krentenbaard. Ook op andere plaatsen op het lichaam kan een krentenbaard voorkomen. Meestal zijn het kinderen die er last van hebben. Een krentenbaard is erg besmettelijk, voor de eigen huid maar ook voor de huid van anderen. Op kinderdagverblijven en kleuterscholen is men er daarom nogal eens huiverig voor kinderen met een krentenbaard toe te laten. Eigenlijk is daar geen goede reden voor. Kinderen die zich goed voelen mogen gerust naar dagverblijf of school. Als behandeling kan bij beperkte afwijkingen zinkolie op de huid worden gesmeerd. De nagels moeten worden geknipt en de handen regelmatig gewassen. Bij grotere of zich uitbreidende afwijkingen kan de huisarts een antibioticum voorschrijven in smeerbare of slikbare vorm.

Hoesten kan vele oorzaken hebben. Zo kan een gewone verkoudheid hoesten veroorzaken. Hoesten kan ook het gevolg zijn van een bronchitis, een ontsteking van de grote luchtwegen, of van een longontsteking, een ontsteking van het longweefsel. De meesterokers hoesten enigszins. Maar lang niet altijd is er voor het hoesten een duidelijke oorzaak te vinden. Een kuurtje, waarmee meestal een antibioticumkuur bedoeld wordt, is alleen werkzaam tegen hoesten veroorzaakt door een bacteriele infectie. Vaak is er bij hoesten ten gevolge van een infectie echter sprake van een virale infectie. In de meeste gevallen heeft een antibioticum bij hoesten dus geen zin.

Vaak worden mensen ongerust als er sprake is van klachten in de borststreek. Dat is ook begrijpelijk. In de borstkas zitten immers de longen en het hart. En als de steken op de borst door een hartziekte worden veroorzaakt zou dat wel eens ernstig kunnen zijn. Steken op de borst komen echter vaak voor en maar zelden is een hartaandoening daarvan de oorzaak. Zeker als de steken dan weer rechts en dan weer links zitten is de kans op een ernstige ziekte klein. Waar de steken dan wel vandaan komen is vaak niet duidelijk. Meestal verdwijnen ze echter weer vanzelf. Als dat niet gebeurt kan een bezoek aan de huisarts geen kwaad. Hopelijk kan hij of zij u dan geruststellen.

Moeheid is soms goed te verklaren. Van te weinig slaap wordt je moe. Langdurige lichamelijke of psychische inspanning kan moeheid veroorzaken. Vaak is voor moeheid echter geen duidelijke oorzaak te vinden. Ook lichamelijk – en laboratoriumonderzoek brengt dan geen afwijkingen aan het licht. Uiteraard zijn er wel een aantal ziekten die gepaard kunnen gaan met moeheid. Voorbeelden hiervan zijn bloedarmoede, suikerziekte, een trage schildklierfunctie, de ziekte van Pfeiffer of hartfalen. Naast moeheid zijn er dan meestal ook andere opvallende symptomen aanwezig zoals bleekheid bij bloedarmoede, dorst en veel plassen bij suikerziekte, gewichtstoename bij een trage schildklierfunctie, keelpijn en koorts bij de ziekte van Pfeiffer en benauwdheid tijdens inspanning of vocht vasthouden in de onderbenen bij hartfalen. Een enkele keer kan moeheid een verschijnsel zijn van een ernstige ziekte zoals een kwaadaardige afwijking. Maar ook dan staat de moeheid meestal niet op zichzelf maar is er ook sprake van andere verschijnselen zoals een verminderde eetlust of afvallen.

In het algemeen is slechter zien bij kinderen jonger dan 6 jaar en bij volwassen ouder dan 65 jaar een reden voor verwijzing naar de oogarts. Kinderen kunnen ook naar een orthoptist(e) worden verwezen. Een orthoptist(e) is een deskundige op het gebied van onder andere scheelzien, en werkt meestal samen met de oogartsen in een ziekenhuis. Tussen 6 en 65 jaar wordt slechter zien meestal veroorzaakt door refractieafwijkingen. Bij een refractieafwijking worden de lichtstralen niet op het netvlies geprojecteerd maar ervoor (bij bijziendheid) of erachter (bij verziendheid). Er is een correctie nodig met behulp van een bril of contactlenzen. Rond het 45ste jaar zal dit vaak een leesbril zijn. Refractieafwijkingen kunnen door huisarts en opticien worden gediagnosticeerd. De opticien kan bepalen welke bril en brilsterkte noodzakelijk zijn. Indien het niet mogelijk is met deze correctie het zien te verbeteren is alsnog verwijzing naar een oogarts aangewezen. Voor verwijzing naar oogarts of orthoptist(e) is een verwijzing van de huisarts noodzakelijk.

De menstruatie uitstellen is voor de meeste pilgebruiksters eenvoudig. Gebruik je de eenfasepil (allemaal dezelfde soort pillen in een strip) dan ga je als de strip leeg is gewoon door met de volgende strip, dus zonder stopweek. Als je de twee- of driefasenpil gebruikt, kun je de menstruatie uitstellen door na het innemen van de laatste pil uit de strip door te gaan met de laatste rij pillen van de volgende strip. De menstruatie kan zo maximaal 10 dagen worden uitgesteld. Wil je de menstruatie langer uitstellen, dan is het eenvoudiger tijdelijk over te stappen op de monofasepil. Na de laatste pil van je gewone strip ga je dan door met de strip van de monofasepil. Ook niet-pilgebruiksters kunnen hun menstruatie uitstellen door aan de huisarts een recept te vragen voor norethisteron (Primolut N) of lynestrenol (Orgametril). Met norethisteron moet minimaal 3 dagen voor de verwachte menstruatiedatum worden gestart, met lynestrenol een dag of 10.

Een blaasontsteking gaat gepaard met een pijnlijk of branderig gevoel bij het plassen en een frequente aandrang. De urine kan troebel zijn of er kan bloed in zitten. Soms is er pijn in de onderbuik of in de rug. Een blaasontsteking wordt meestal veroorzaakt door bacterien. Dit gaat gepaard met afwijkingen in de urine. Door eenvoudig urineonderzoek is dan ook vast te stellen of er sprake is van een ontsteking van de blaas. Zeker als de blaasontsteking regelmatig terugkeert zijn de klachten heel herkenbaar. Deze klachten zijn dan vaak al voldoende duidelijk om de diagnose blaasontsteking te stellen. Urineonderzoek is dan niet altijd nodig. Een blaasontsteking kan vanzelf overgaan. Veel drinken, het plassen niet uitstellen en de blaas helemaal uitplassen kan daarbij helpen. De ontsteking kan zich echter uitbreiden naar het nierbekken of bij mannen naar de prostaat. In het algemeen wordt daarom bij de behandeling van een blaasontsteking gebruik gemaakt van antibiotica.

Trommelvliesbuisjes worden geplaatst als er sprake is van vocht (slijm) achter het trommelvlies. Er ontstaat dan een slijmoor. De belangrijkste klacht daarbij is minder horen of een wisselend gehoor. Minder horen kan leiden tot een achterblijvende spraak- en/of taalontwikkeling. Een slijmoor komt vaak voor en gaat vaak ook weer vanzelf over. Het plaatsten van trommelvliesbuisjes is dan ook lang niet altijd noodzakelijk. Bij ernstige of langdurige klachten kunnen buisjes zinvol zijn. Na ongeveer een half jaar worden de meeste buisjes vanzelf weer uitgestoten. Over zwemmen met buisjes bestaat nog wel eens onduidelijkheid. Douchen en zwemmen mag, ook met het hoofd onder water. Het kan geen kwaad. Oordopjes zijn niet nodig. Duiken moet echter worden afgeraden. Er kan duizeligheid door ontstaan.

Hooikoorts is een allergische reactie van de slijmvliezen van de ogen, de neus, de keel en soms de longen op stuifmeelkorrels (pollen). De meest voorkomende pollenallergie is de graspollenallergie. Deze allergie treedt op in de lente en vroeg in de zomer. Geneesmiddelen tegen pollenallergie zijn onder te verdelen in twee groepen:

1. Anti-allergie middelen om in te nemen, de zogenaamde antihistaminica
2. lokale anti-allergie middelen in de vorm van neussprays en oogdruppels

Anti-allergiemiddelen om in te nemen zijn werkzaam op alle plaatsen in het lichaam waar een allergische reactie optreedt, dus in de ogen, de neus, de keel en de longen. Een aantal van deze middelen is vrij verkrijgbaar bij drogist en apotheek. Een ander aantal is alleen op recept verkrijgbaar. De werking van de slikbare antihistaminica verschilt onderling niet veel. Het is wel mogelijk dat het ene middel bij de individuele patient beter werkt dan het andere. Ze kunnen zo nodig worden gebruikt. De lokale anti-allergiemiddelen zijn weer onder te verdelen in drie groepen:

1. Lokale antihistaminica in neussprays en oogdruppels, deze kunnen zo nodig gebruikt worden
2. cromonen in neussprays en oogdruppels, deze moeten dagelijks gebruikt worden
3. corticosteroiden in neussprays, deze moeten ook dagelijks gebruikt worden. Deze laatste groep is alleen op recept verkrijgbaar.

Neussprays kunnen ook een gunstig effect hebben op oogklachten. Bij de huisarts heeft u dus een grotere keus uit de diverse middelen tegen hooikoorts maar niet altijd een betere.

De fragiele bloedvaatjes in de neus zijn kwetsbaar en kunnen gemakkelijk beschadigen. Beschadigingen kunnen eerder optreden tijdens een verkoudheid of verblijf in droge lucht of door bij voorbeeld peuteren in de neus, een klap op de neus, door hard snuiten, door iets in de neus te stoppen of gewoon spontaan en zonder duidelijke oorzaak. Bij een bloeding uit de neus kunt u het beste de neus eerst stevig snuiten en daarna het zachte gedeelte aan de voorkant van de neus tenminste 10 minuten dichtdrukken. U houdt daarbij het hoofd iets voorover gebogen en ademt rustig door de neus. Meestal stopt de bloeding hierdoor. Om een bloedneus te voorkomen is het raadzaam niet meer in uw neus te peuteren en voorzichtig te snuiten. Overleg met de huisarts is zinvol indien het bloeden niet stopt, bij het gebruik van bloedverdunnende medicijnen en als niet meer peuteren en voorzichtig snuiten niet helpt.

Verkoudheid is een ontsteking van de bovenste luchtwegen (de neus, de neusbijholten en de keel). Meestal is een infectie met een virus de veroorzaker van deze ontsteking. Verkoudheid is waarschijnlijk de meest voorkomende virusinfectie bij de mens en gaat gepaard met een verstopte neus met heldere tot groene afscheiding. Soms heeft u ook wat pijn op de plaats van de bijholten. Ook keelpijn, hoofdpijn en hoesten kunnen erbij voorkomen. Echt ziek bent u meestal niet maar u kunt zich wel wat moe of vervelend voelen. Bij een hinderlijk verstopte neus kunt u zelf neusdruppels kopen bij drogist of apotheek en bij pijn en koorts eventueel paracetamol gebruiken. Een verkoudheid duurt meestal 4 tot 10 dagen, maar kan ook enkele weken aanhouden. Aan een gewone verkoudheid kan een huisarts niet veel doen. Virussen zijn namelijk ongevoelig voor antibiotica. Een paardenmiddel bestaat niet.

Het gevoel dat er iets in de keel zit wordt ook wel een globusgevoel genoemd. Het is het gevoel of er een brok of zwelling in de keel zit, of dat er slijm in de weg zit. Meestal blijft de oorzaak van het globusgevoel onduidelijk. Bij het kijken in de keel wordt dan ook in het algemeen niets afwijkends gevonden. Soms kunnen spanning of angst voor een ernstige ziekte het globusgevoel veroorzaken of in stand houden. Bij het gevoel dat er iets in de keel zit wordt vaak geprobeerd de keel regelmatig schoon te schrapen. Door het schrapen ontstaat echter weer irritatie in de keel waardoor het globusgevoel blijft bestaan. De keel rust geven door zo min mogelijk te schrapen is dan belangrijk. Mochten de klachten hardnekkig of hinderlijk zijn dan is een bezoek aan de huisarts verstandig. Hij kan dan met u bepalen of verder onderzoek zinvol is.

Het is een wijdverbreid misverstand dat een tetanusinjectie zou beschermen tegen wondinfecties. Een tetanusinjectie beschermt maar tegen 1 ziekte, namelijk tetanus. De tetanusbacil komt vooral voor in grond, mest en straatvuil. Als die bacil in een wond terecht komt gaat hij gif produceren. Dat gif veroorzaakt heftige spierkrampen die uiteindelijk tot de dood leiden. Alle kinderen in Nederland worden tegen tetanus gevaccineerd (De T in DKTP injectie staat voor Tetanus). De laatste injectie krijgen ze als ze 12 jaar zijn. Waarschijnlijk geeft die serie injecties een levenslage bescherming. Voor de zekerheid krijgt iedereen met een vieze wond, die lager dan 10 jaar geleden een tetanusinjectie gehad heeft een extra injectie (een booster noemen we dat). Een dergelijke boosterinjectie is alleen nodig als er sprake is van een vieze wond (beet van mens of dier, een wond waar mest of vuil in terecht gekomen is). De injectie moet binnen 48 uur na het ontstaan van de verwonding gegeven worden. Mannen die geboren zijn voor 1936, en vrouwen die geboren zijn voor 1950 zijn als kind niet gevaccineerd. Als zij een verwonding oplopen moeten ze een volledige vaccinatiekuur krijgen: twee injecties meteen na het letsel, de volgende een maand later, en de laatste een half jaar daarop. Daarmee zijn ze dan volledig beschermd.

Koorts is een van de mechanismen van het lichaam om infecties te overwinnen, want virussen en bacterien overleven minder goed bij hogere temperatuur. Het lichaam verdraagt koorts, ook hoge koorts, goed, en het is niet nodig een koortsverlagend middel, zoals paracetamol toe te dienen. De veroorzaker is meestal een onschuldig virus dat na een paar dagen uit het lichaam verdreven is. Dus, als het kind hoge koorts heeft, wat hangerig is, slecht eet, veel slaapt, maar niet ernstig ziek is, dan kunt u dat gerust een dag of drie aanzien. Spoor het aan om extra te drinken, geef zonodig paracetamol als het zich naar voelt. Neemt de koorts na 3 dagen niet af, dan is het verstandig uw kind door de huisarts te laten nakijken. Maar soms kan de ziekte die de koorts veroorzaakt wel gevaarlijk zijn. Denk aan een longontsteking of een hersenvliesontsteking. Als het kind suf wordt, snel ademt, veel braakt, vlekjes krijgt of andere verschijnselen vertoont die u niet vertrouwt moet u altijd een arts raadplegen.

Kleine kinderen hebben gauw koorts: bij een goede verkoudheid zitten ze al gauw op 40 graden koorts, of hoger. Koorts is een van de mechanismen die het lichaam gebruikt om ziektekiemen te overwinnen. Bacterien en virussen groeien slechter bij hogere temperatuur. Een kind met koorts heeft rust nodig, u moet er niet langdurig mee gaan reizen. Van de andere kant: het mag gerust naar buiten. Bijvoorbeeld om het naar de oppas te brengen, of om naar de dokter te gaan. Houd wel rekening met de buitentemperatuur: als het koud is moet u het lekker inpakken. Als het warm is moet u het dun kleden zodat het zijn warmte kwijt kan. Als het mooi weer is is er geen enkel bezwaar tegen dat het in de tuin speelt of ligt. Houd het dan wel uit de zon.

Koortsstuipen komen nogal eens voor. Het zijn een soort epileptische aanvallen: het kind raakt buiten westen, draait de ogen weg, de armpjes en benen worden stijf of vertonen schokkende bewegingen. Na een paar minuten houdt dat op, en dan lijkt het in een diepe slaap waaruit het niet te wekken is. Na een tijdje wordt het wakker, en is er niet veel meer aan de hand. Voor een ouder die het nooit eerder meegemaakt heeft is het heel eng om te zien. Je schrikt enorm en denkt dat er op zijn minst iets heel ernstigs aan de hand is. Koortsstuipen komen voor bij kinderen tussen de 3 maanden en vijf jaar. Ze ontstaan als het kind koorts krijgt en de temperatuur aan het stijgen is. Kinderen die eenmaal een koortsstuip gehad hebben krijgen het later tijdens een nieuwe koortsperiode vaak weer. Een gewone koortsstuip is niet gevaarlijk. Zorg dat het kind zich niet kan verslikken en goed kan blijven ademen. Controleer daarom of het iets in de mond heeft en leg het daarna op de zij. Raak niet in paniek en wacht rustig af. Bel de dokter. Als die komt ligt het kind meestal rustig te slapen. De dokter zal het kind nakijken. Want meestal is de oorzaak een gewone “griep” of verkoudheid met koorts, maar soms schuilt er een ernstiger ziekte achter. Bij hersenvliesontsteking kun je bijvoorbeeld ook stuipen krijgen. Als de dokter geen bijzonderheden vindt zijn geen verdere maatregelen nodig. Paracetamol geven tegen de koorts is niet verstandig. Daardoor gaat de temperatuur schommelen waardoor makkelijk nieuwe aanvallen kunnen ontstaan. Soms heeft een koortsstuip een afwijkend beloop, en dan is nader onderzoek door de kinderarts nodig. Bijvoorbeeld als de krampen langer dan 5 minuten aanhouden, als het kind jonger is dan 3 maanden of ouder dan vijf jaar, als het tijdens dezelfde koortsperiode voor de tweede keer een aanval krijgt.

Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht die veel oorzaken kan hebben. Een lichamelijke oorzaak wordt slechts in een minderheid van de gevallen gevonden. Vaker is de oorzaak gelegen in overbelasting, psychosociale problemen, depressies en dergelijke. Ernstige bloedarmoede kan vermoeidheid veroorzaken, maar bijna altijd zijn er dan ook andere klachten en verschijnselen zoals kortademigheid en duizeligheid, vooral bij het overeind komen.

Een drukkend gevoel op de borst tijdens inspanning kan wijzen op angina pectoris(hartkramp). Angina pectoris wordt veroorzaakt door een zuurstoftekort van de hartspier. Het hart wordt van zuurstof voorzien door bloedvaten, de zogenaamde kransslagaderen. Tijdens inspanning heeft het hart extra zuurstof nodig. Door vernauwing van de kransslagaderen ten gevolge van aderverkalking kan de zuurstofvoorziening van het hart tijdens inspanning te kort gaan schieten. Dit gaat gepaard met een drukkende pijn midden op de borst, die soms uitstraalt naar de keel of de kaken of naar de linker en/of de rechter arm. In rust verdwijnt de pijn meestal weer. Ook spanning, een zware maaltijd of de overgang van een warme naar een koude omgeving kan angina pectoris veroorzaken. Een aanval van angina pectoris die in rust weer verdwijnt is niet levensbedreigend. Wel is het een duidelijke aanwijzing voor een hartziekte. Bezoek aan een (huis)arts om te laten onderzoeken of er inderdaad sprake is van angina pectoris is dan ook zeker aan te raden. Een drukkende pijn op de borst die in rust niet binnen 15 minuten verdwijnt is een reden om onmiddellijk een (huis)arts te waarschuwen.

Kinderen tussen 1 en 3 jaar eten vaak slecht, tot wanhoop van hun ouders. Die halen van alles uit om toch maar een paar hapjes naar binnen te krijgen: spelletjes (hapje voor oma), beloningen, bestraffen, en het haalt allemaal niets uit. Integendeel, hoe meer aandacht aan het eten besteed wordt, hoe moeizamer het lijkt te gaan. Wat is het geval: kinderen van anderhalf beginnen te ontdekken dat ze een eigen willetje hebben, en ze vinden het prachtig daarmee te experimenteren (“kindertjes van twee zeggen altijd nee”). Met het eten gaat dat het beste, want ze hebben al gauw door dat pappa en mamma dat heel belangrijk vinden. Zo hebben ze, zo klein als ze zijn, hun ouders in de houdgreep. De oplossing is simpel: maak het eten minder belangrijk. Er wordt gezamenlijk aan tafel gegeten, het kind eet zelf, of wordt geholpen, en wordt zonodig aangespoord, maar niet overdreven. Als de anderen klaar zijn wordt het eten afgeruimd, ook het nog bijna volle bord van onze lieveling. Daarna krijgt het een gewoon toetje (yoghurt of vla, niets speciaals). Aanvankelijk krijgt het kind dus wat minder te eten, maar als de strijd om het eten verdwijnt is er voor het kind geen lol meer aan om zich te verzetten, en dan gaat het vanzelf beter eten. Tenslotte: kinderen hebben veel minder eten nodig dan wij, bezorgde ouders, denken. Een paar hapjes is al voldoende. Zolang de lengtegroei niet achterblijft is er over het algemeen niet veel aan de hand.

Braken, zeker als dat gepaard gaat met diarree, ontstaat meestal ten gevolge van een infectie van het maagdarmkanaal door een virus of een bacterie. Door de diarree raakt veel vocht verloren. Door het braken wordt het opnemen van vocht bemoeilijkt. Vaak gaat een maagdarminfectie gepaard met koorts, ook dit kan het vochtverlies vergroten. Kinderen beneden de leeftijd van 2 jaar kunnen binnen 24 uur uitdrogen, oudere kinderen binnen 48 tot 72 uur. De verschijnselen van uitdroging zijn:

1. Weinig of niet meer plassen
2. het blijven staan van een buikhuidplooitje na optillen met de vingers
3. minder alert of suf zijn
4. droge slijmvliezen (droge lippen, huilen zonder tranen)
5. afvallen (gewichtsdaling, invallen van de ogen)

Uitdroging kan worden voorkomen door uw kind vaak en in kleine hoeveelheden te laten drinken, desnoods iedere 5 minuten een of twee lepels. Gewoon water of bij voorbeeld melk is daarvoor geschikt. Nog beter is het ORS (oral rehydration salts) te geven. Dit is verkrijgbaar bij apotheek en drogist. Maar mocht u het vermoeden hebben dat uw zoon of dochter aan het uitdrogen is dan is overleg met de dokter zeker aan te bevelen.

Er wordt nogal eens gevraagd om een paardenmiddel. Vaak omdat het niet uitkomt juist op dat moment ziek te worden, vanwege het werk, een geplande vakantie, of een belangrijke dag als een huwelijk. Maar helaas, paardenmiddelen bestaan niet. Ziekten komen zoals ze komen, en dat hebben we maar te accepteren. Zouden paardenmiddelen wel bestaan, dan zouden we die toch al lang allemaal gebruiken!

Het gaat erom wat voor somberheid het is. We hebben allemaal wel eens een sombere bui. We balen flink, maar na een paar uur, of als het tegenzit na een paar dagen is dat weer over. Voor zo’n “gewone” somberheid bestaan geen medicijnen. Dat hoort gewoon bij het leven. Als de somberheid een ziekelijke vorm aanneemt, dan spreken we van een depressie. De sombere bui moet dan minimaal twee weken duren. Er is sprake van interesseverlies, je kunt niet meer genieten van de dingen. De toekomst oogt somber, je hebt een lage eigendunk. Het concentreren is moeilijk, de gedachten gaan traag. Je denkt aan de dood, in ernstige gevallen zou je willen dat je dood was. Slapen is een probleem, je bent vaak vroeg wakker, maar overdag ben je de hele dag moe. De eetlust is veranderd: je eet veel, of juist heel weinig. Je hebt helemaal geen zin in sex meer. Niet alle van deze verschijnselen hoeven aanwezig te zijn om de diagnose “depressie” te kunnen stellen. Er zijn verschillende manieren om een depressie de baas te worden. Een combinatie daarvan werkt vaak het beste: Zorg voor een gezond dagritme: sta bijtijds op, zorg dat je iedere dag wat te doen hebt. Zorg voor voldoende lichaamsbeweging. Daarnaast helpt praten. Met de huisarts, een maatschappelijk werker, of een psychiater of psycholoog. In de gesprekken probeer je de oorzaak van je sombere bui te achterhalen. Ook kun je leren sombere gedachten een positieve kant op te sturen. Daarnaast kunnen medicijnen helpen, de zogenaamde antidepressiva. Er bestaan verschillende soorten van. In 70% van de gevallen helpen ze de sombere stemming te verdrijven. Nadeel ervan is dat het een tijdje duurt voor ze werken: ze hebben een inwerktijd van ongeveer een maand. Als ze aanslaan moet je er niet te snel mee stoppen. Deskundigen adviseren er minimaal een half jaar mee door te gaan, gerekend vanaf het moment dat het herstel is begonnen.

De naam buikgriep wordt gebruikt voor infecties van het maag-darmkanaal. Deze infecties worden meestal veroorzaakt door virussen of bacterien uit bedorven voedsel en dranken of door contact met mensen die al eerder besmet zijn geraakt. Een buikgriep kan gepaard gaan met braken, diarree, buikpijn of buikkrampen en koorts. Meestal verdwijnen deze klachten in een paar dagen spontaan. Speciale maatregelen zijn dan ook in het algemeen niet nodig. Vroeger werd nogal eens een voorzichtig opbouwend dieet geadviseerd. Tegenwoordig is men van mening dat u dat mag eten en drinken waarvan u weet of denkt dat u het goed kunt verdragen. Het is dan wel verstandig dat in kleine porties te doen. Indien er kans op uitdroging bestaat, zoals bij ernstig ziek zijn of bij kleine kinderen of ouderen kan ORS (oral rehydration salts) worden gehaald bij drogist of apotheek. Overleg met uw huisarts kan dan aangewezen zijn. Dat is ook het geval bij verlies van bloed en/of slijm bij de diarree. Alleen als de diarree erg hinderlijk is, bij voorbeeld als u op reis moet, kunt u een medicijn gebruiken dat imodium bevat. Dit is eveneens verkrijgbaar bij drogist en apotheek.

Reuma is een verzamelnaam voor meerdere aandoeningen van spieren en gewrichten, zoalsartrose (gewrichtsslijtage), jicht en reumatoïde arthritis. Met de vraag ‘zou ik geen reuma kunnen hebben’ wordt meestal bedoeld, heb ik geen reumatoide arthritis? Reumatoide arthritis is een ziekte waarbij meerdere gewrichten ontstoken zijn. Vaak dezelfde gewrichten aan beide kanten van het lichaam. De gewrichtjes van de handen doen ook nogal eens mee. De ontstekingen gaan gepaard met pijn en stijfheid, vooral ’s morgens. De gewrichten kunnen rood zijn, gezwollen en warm aanvoelen. Als deze gewrichtsonstekingen ontbreken is er bij pijn in spieren en gewrichten meestal geen sprake van reumatoide arthritis. Vaak wordt voor deze pijn ook geen duidelijke oorzaak gevonden. Indien een duidelijke oorzaak ontbreekt en de pijnklachten wat betreft duur, uitbreiding en pijnlijke drukpunten aan bepaalde criteria voldoen wordt wel gesproken van fibromyalgie.

De meest voorkomende voetschimmel is zwemmerseczeem. Die zit meestal tussen de tenen. Het jeukt flink, de huid wordt wit, en het ruikt vies zuur. De schimmel kan zich verder uitbreiden over de tenen, soms over de voet. Zwemmerseczeem kun je makkelijk zelf behandelen: was de voeten dagelijks, maak ze goed droog met een aparte handdoek, vooral tussen de tenen. Koop een tubetje schimmelzalf (miconazol) bij drogist of apotheek, en smeer daarmee 2 x per dag de schimmelplekken in. Ga daarmee door tot de schimmel helemaal verdwenen is. Koop ook een busje schimmel dodend poeder, en strooi dat in schoenen en sokken. Schimmels produceren namelijk sporen die achterblijven in schoenen en sokken. Daarmee kunt u zichzelf opnieuw besmetten. Voor andere schimmels kunt u beter bij de dokter langsgaan. Bijvoorbeeld voor plekken onder de voetzool en langs de voetrand. Daar is vaak andere zalf voor nodig, of soms zelfs een tablettenkuur. Soms is er geen sprake van een schimmel, maar van een andere aandoening.

Vochtophoping in de benen komt veel voor en heeft veel mogelijke oorzaken. Je ziet het vooral bij mensen die veel moeten staan, zeker als ze dan ook nog spataders hebben. Je ziet het ook bij mensen die niet of nauwelijks lopen. Verder bij bepaalde nierziektes, bij hartzwakte en bij eiwitgebrek. Het kan een bijwerking zijn van bepaalde medicijnen. Je ziet het meer bij warm weer. Deze opsomming is niet eens volledig. Alleen bij vochtophoping door hartzwakte zijn plaspillen duidelijk effectief. In de andere gevallen moeten andere maatregelen getroffen worden: meer lopen (de beenspieren pompen het vocht dan als het ware naar boven) en niet teveel stilstaan. De nierziekte moet zo mogelijk behandeld, of het medicijn gestaakt. In de meeste gevallen zijn steunkousen de enige effectieve oplossing van het probleem.

Lage rugklachten komen veel voor. Veel mensen hebben er geregeld last van, anderen hebben altijd wel wat last, bij sommigen wordt het leven erdoor beheerst. Het maken van een rugfoto heeft bij dergelijke klachten niet zoveel zin. Daar is uitgebreid onderzoek naar gedaan. Het blijkt dat mensen met veel rugklachten vaak op de foto een normale wervelkolom hebben, en omgekeerd dat mensen met veel afwijkingen op de foto, geen rugklachten hebben. In andere woorden: er is geen verband tussen rugklachten en afwijkingen op de foto, en foto’s zijn dus niet zinvol. Dat geldt voor “gewone” lage rugpijn. Het is wat anders als u nooit last van de rug gehad hebt, en dat ineens wel krijgt, zeker als u al wat ouder bent (boven de 50). Over het algemeen kun je stellen dat het wel verstandig is de dokter te raadplegen als je last krijgt van de rug, terwijl je dat nooit eerder gehad hebt. Op grond van de klachten en nader onderzoek kan deze vaststellen of foto’s nodig zijn.

Lage rugklachten komen veel voor. Het kan er ineens inschieten, of langzaan ontstaan. In het Nederlands noemen we het spit, dokters spreken van aspecifieke lage rugpijn. Het gewone beloop is dat je een dag of drie flink last hebt. Daarna nemen de klachten in een week of twee geleidelijk af. Neem pijnstillers, en probeer in beweging te blijven. Ga niet in bed liggen, in ieder geval niet langer dan 2 dagen. De fysiotherapeut kan in het beginstadium ook niet veel beginnen omdat de rug helemaal verkrampt is. Knapt u niet op, dan kunt u wel baat hebben bij manueel therapeutische behandeling. En hebt u vaak last, dan kan oefentherapie bij fysio- en bewegingstherapeut helpen om te voorkomen dat de klachten steeds terugkomen.

Paracetamol en ibuprofen zijn bij de drogist en apotheek vrij verkrijgbare pijnstillers. Vaak wordt gedacht dat paracetamol een eenvoudige en maar matig werkende pijnstiller is. Paracetamol werkt in het algemeen echter niet minder dan ibuprofen en heeft de voorkeur omdat het de minste bijwerkingen heeft. Bij forse pijn is het belangrijk de pijnstillers in de goede dosering en regelmatig in te nemen. Bij paracetamol betekent dat 3 maal daags 2 tabletten van 500mg, bij ibuprofen 3-4 daags 400-600mg. Ook de huisarts zal u dit adviseren. Als deze pijnstillers onvoldoende werken kan hij u ook andere pijnstillende medicijnen voorschrijven. Vanwege de grotere kans op bijwerkingen zal hij hier voorzichtig mee zijn. Spierverslappers bestaan eigenlijk niet meer. Soms wordt gebruik gemaakt van de spierverslappende bijwerking van rustgevende en slaapopwekkende medicijnen zoals diazepam en oxazepam. Spierverslapping ontstaat pas bij een hoge dosering van deze medicijnen waardoor er een hinderlijke sufheid en/of slaperigheid kan ontstaan.

Slijtage of artrose is een aandoening die kan voorkomen in bijna alle gewrichten maar vooral in de eindkootjes van de vingers, aan de duimzijde van de hand en in de heupen en knieen. Het treedt meestal op bij ouderen. Artrose gaat gepaard met een verandering (“slijtage”) van het gewrichtskraakbeen. Het gewrichtskraakbeen bekleedt de uiteinden van de botten en zorgt ervoor dat de gewrichten soepel kunnen scharnieren. Bij artrose kan dat scharnieren stroef en pijnlijk verlopen. Vaak zijn de klachten al voldoende duidelijk om de diagnose te stellen. Soms is daar een rontgenfoto voor nodig. Artrose is echter niet altijd op een foto te zien. Eenmaal ontstane artrose verdwijnt niet meer maar het klachtenbeloop is vaak wisselend. De pijn kan na enige tijd ook weer verdwijnen. Het belangrijkste advies bij artrose is: regelmatig bewegen. De spieren rondom het gewricht moeten namelijk in een goede conditie blijven. Alleen bij veel pijn is het goed om het gewricht wat meer rust te geven maar ook dan is het verstandig het pijnlijke gewricht regelmatig te bewegen. Mocht de pijn te hinderlijk blijven dan kunt u een pijnstiller innemen, bij voorkeur paracetamol, in een juiste dosering en frekwentie. Bij paracetamol is dat 3 maal daags 2 tabletten. Indien de klachten ernstig zijn of lang aanhouden is overleg met uw huisarts zinvol.

Overgewicht is in de meeste westerse landen een snel groeiend gezondheidsprobleem. Iemand die te zwaar is heeft o.a. een grotere kans op hart- en vaatziekten, suikerziekte en gewrichtsklachten. Waarom de ene persoon, ook al doet die nog zo zijn best om af te vallen, alleen maar aankomt en de ander, die alles eet wat lekker is, gewoon op gewicht blijft is nog grotendeels onbekend. Goed werkende medicijnen om af te vallen bestaan dan ook nog niet. Er bestaat wel een tweetal geneesmiddelen dat kan worden voorgeschreven bij overgewicht. Het ene verhoogt het verzadigingsgevoel en het andere vermindert de vetopname in de darm. Helaas zijn de effecten daarvan op het gewicht in het algemeen teleurstellend. Slechts in een incidenteel geval is er sprake van een duidelijke medische oorzaak voor overgewicht. De bekendste daarvan is een te trage schildklierfunctie. De basis voor afvallen is nog altijd een gezonde leefstijl en dan vooral een gezonde voeding en voldoende bewegen. Als u wilt afvallen en het gevoel heeft dat u dat niet zonder begeleiding lukt kan de huisarts u doorverwijzen naar een dietist. De dietist behandelt onder andere mensen die willen afvallen. Er zal u gevraagd worden om bij te houden wat u normaal gesproken eet. Aan de hand van die lijst kunnen dan in overleg met u aanpassingen worden gemaakt. Er worden adviezen gegeven als het minder goed gaat, maar ook adviezen die u kunnen helpen om op de goede manier door te blijven gaan. Een dietist is in dit geval een soort coach die u begeleidt en stimuleert tijdens de periode van gewichtsvermindering.

Om `s morgens uitgerust op te staan en overdag normaal te kunnen functioneren is een goede nachtrust noodzakelijk. Lang niet iedereen heeft daarvoor 8 uur slaap per nacht nodig. De gemiddelde slaaptijd varieert namelijk sterk, van 5 tot 10 uur per persoon per nacht. `S nachts een paar keer wakker worden, vooral tegen de ochtend, is ook heel normaal. Alleen als u `s nachts het gevoel heeft slecht te slapen en daar overdag last van heeft is er sprake van een slaapstoornis. Bij huisarts en apotheek zijn folders verkrijgbaar over hoe u om kunt gaan met slaapproblemen. Een aantal `slaaphygienische` adviezen die daarin vermeld worden zijn: geen dutjes overdag, een uur voor het slapen overmatige lichamelijke en geestelijke inspanning vermijden, slapen in een goed bed met gemakkelijk zittende nachtkleding en in een rustige, goed geventileerde slaapkamer, zoveel mogelijk rond dezelfde tijd naar bed gaan en opstaan. In een enkel geval is het zinvol om de huisarts om een slaapmiddel te vragen. Omdat de werking van een slaapmiddel al na twee weken gebruik af kan nemen, slaapmiddelen verslavend kunnen zijn en bijwerkingen hebben is het raadzaam ze te beschouwen als een `noodoplossing` en er zo weinig mogelijk gebruik van te maken.

Bot vernieuwt zich. Oud botweefsel wordt afgebroken en vervangen door nieuw botweefsel. Bij het stijgen van de leeftijd wordt langzaam maar zeker meer bot afgebroken dan er wordt opgebouwd. De botten worden daardoor brozer. Als de botten zo broos zijn geworden dat de kans op het breken ervan duidelijk is toegenomen spreken we van botontkalking of osteoporose. Na de overgang treedt bij vrouwen een versnelde botafbraak op. De kans op osteoporose is bij oudere vrouwen dan ook groter dan bij mannen. Ook onvoldoende lichaamsbeweging, onvoldoende calcium (kalk) in de voeding, roken, overmatig alcoholgebruik en het langdurig gebruik van corticosteroiden (prednison) kan de kans op osteoporose doen toenemen. Osteoporose op zich doet geen pijn. Wel is de kans op een botbreuk, bij voorbeeld van de pols, de heup of een wervel groter. Meestal zal zo’n botbreuk optreden tijdens een val. Een wervel kan echter ook wel eens breken (inzakken) door een gewone beweging of zomaar spontaan. Oudere mensen kunnen daardoor kleiner worden. Met behulp van een speciaal rontgenapparaat (waarmee een DEXA- of botdichtheidsmeting wordt verricht) kan worden vastgesteld of er sprake is van osteoporose. Er bestaan medicijnen tegen botontkalking. Uw huisarts kan vaststellen of u hiervoor in aanmerking komt.

Gal is een vloeistof die helpt bij het verteren van voedsel. De galvloeistof wordt door de lever gemaakt en opgevangen in de galblaas, een peervormig zakje onder de lever dat vastzit aan de verbindingsbuis tussen lever en darm. Bij sommige mensen kan deze galvloeistof ‘indikken’ of kristalliseren en zo galstenen vormen. Waarom dat bij een wel en bij de ander niet gebeurt is nog onbekend. Galstenen kunnen een heftige, aanvalsgewijze pijn veroorzaken in de rechter bovenbuik. Als deze aanvallen regelmatig terugkomen is het verwijderen van de galstenen (inclusief de galblaas) een goede therapie. Bij het maken van een echo van de bovenbuik worden nogal eens bij toeval galstenen gevonden waarvan de betreffende persoon helemaal geen last heeft. Deze galstenen, die dus geen klachten veroorzaken, zijn onschuldig en hoeven niet te worden verwijderd.

Een beroerte wordt meestal veroorzaakt door de afsluiting van een bloedvat in de hersenen, soms door een bloeding. Zoiets kan plotseling ontstaan, bijvoorbeeld door een stolseltje uit het hart of uit de halsslagader. Dan ontstaan de verschijnselen heel plotseling: een mondhoek blijft hangen, of erger, je kunt niet meer praten, of een arm niet meer bewegen, of je bent halfzijdig verlamd. Het kan ook zijn dat een bloedvat geleidelijk vernauwd raakt. Die vernauwing geeft af en toe klachten, die voorbijgaand zijn als de bloeddoorstroming even wat minder is. Die voorbodes merk je: even niet goed kunnen praten, zien, een arm die even niet mee wil. Uiteindelijk raakt het bloedvat definitief verstopt en is de uitval blijvend.

De bloeddruk wordt uitgedrukt in twee getallen, bij voorbeeld 130/70. Het getal 130 geeft de bovendruk aan. Dat is de druk in de bloedvaten wanneer het hart samentrekt. 70 is de onderdruk, dat is de druk in de bloedvaten wanneer het hart zich ontspant en gevuld wordt met bloed. De bloeddruk bij een persoon kan nogal wisselen. Een meting is dan ook niet voldoende om vast te stellen of u een hoge bloeddruk heeft. Een gemiddelde bovendruk lager dan 140 en een onderdruk lager dan 90 is normaal. Bij een hogere druk wordt gesproken over hoge bloeddruk of hypertensie. Ofschoon veel mensen denken dat een hoge bloeddruk allerlei klachten kan veroorzaken is dat in het algemeen niet zo. Alleen, een zeldzaam voorkomende, zeer hoge bloeddruk (met een onderdruk hoger dan 130) kan gepaard gaan met hoofdpijn. Meestal is voor een te hoge bloeddruk geen oorzaak te vinden. Hoge bloeddruk is geen ziekte op zichzelf maar wel een risicofactor voor hart- en vaatziekten. Dat betekent dat de kans op een hart- en vaatziekte groter is bij iemand die hoge bloeddruk heeft. Naast hoge bloeddruk zijn er nog een aantal andere risicofactoren die de kans op een hart- en vaatziekte vergroten. De belangrijkste zijn: roken, een te hoog cholesterolgehalte en suikerziekte.

Jeugdpuistjes (of acne) ontstaan meestal tussen het 10e en 25e jaar en komen vooral voor in het gezicht, maar ook op de rug, de schouders en de borst. Het zijn ontstekingen van de talgkliertjes van de huid. De ontstekingen ontstaan door een verstopping van de uitvoergangen (porien) van deze kliertjes, de zogenaamde meeeters. Waarschijnlijk spelen hormoonveranderingen hierbij een belangrijke rol. Waarom de een er veel en de ander er nauwelijks last van heeft is niet bekend. Bij drogist en apotheek is een creme of gel tegen acne te koop met 5% benzylperoxide of 2% salicylzuur. Beide stoffen helpen bij acne. Wassen met lauw water en weinig zeep, voorzichtig afdrogen, weinig cosmetica gebruiken, liefst op waterbasis en voorzichtig zijn met uitknijpen is ook aan te bevelen. Ofschoon bijna iedereen uit eigen ervaring weet dat voeding een rol speelt bij het ontstaan van jeugdpuistjes is daar nog geen wetenschappelijk bewijs voor gevonden. Als de gel of creme onvoldoende helpen kan de huisarts nog tretinoine (vitamine A zuur) of een lotion met antibiotica voorschrijven of bij hardnekkige klachten een langdurige antibioticakuur. Het effect daarvan is echter niet voorspelbaar. Acne kan, ondanks een goede behandeling, erg hardnekkig zijn.

Cholesterol is een geliefd, maar ook zeer overgewaardeerd gespreksonderwerp. Zeg maar een hype. De farmaceutische industrie en de voedingsmiddelenindustrie verdienen er veel geld aan. Cholesterol is een onmisbare stof voor ons lichaam. Het dient onder andere als bouwstof voor de celwand, voor zenuwvezels, en als grondstof voor hormonen. Verreweg het meeste cholesterol wordt door het lichaam zelf geproduceerd in de lever, een klein deel wordt uit het voedsel opgenomen. Door aanpassing van de voeding wordt het cholesterolgehalte maar voor een beperkt deel beinvloed. Voor het grootste deel is het genetisch bepaald. Cholesterol kan, als het in overmaat in het bloed aanwezig is, ook een negatief effect hebben: het kan zich ophopen in de wand van de bloedvaten en zo bloedvatvernauwing veroorzaken. Het is dus een risicofactor voor het krijgen van hart- en vaatziekten. Maar het is niet de enige. De belangrijkste risicofactor is roken. Andere zijnovergewicht, gebrek aan beweging, stress, hoge bloeddruk, suikerziekte. Als u dus vraagt naar uw cholesterolgehalte, dan vraagt u dus eigenlijk: hoe zit het met mijn kans op het krijgen van hart en vaatziekten. En daarvoor moeten meer dingen worden nagekeken en besproken. Maak daarvoor een afspraak bij uw huisarts. Hij zal u wegen, de bloedsuiker meten en uw bloeddruk en vragen naar uw levensstijl en voedingspatroon. Zo krijgt u een vollediger beeld dan door alleen het cholesterol te bepalen.

De morning after pil kan worden gebruikt bij het vergeten van de anticonceptiepil, bij onbeschermd vrijen of bij een gescheurd condoom. Er is pas sprake van een vergeten pil als u er meer dan 12 uur na het normale innametijdstip achter komt dat u een pil bent vergeten. Het is niet altijd noodzakelijk om bij een vergeten pil de morning after pil in te nemen. In de bijsluiter van de pil is te lezen wanneer dat wel het geval is. De morning after pil hoeft niet onmiddellijk de “morning after” te worden ingenomen maar hoe eerder je hem inneemt hoe kleiner de kans op een zwangerschap. Inname binnen 12 uur betekent een zwangerschapskans van 0.5%. De morning after pil moet in ieder geval binnen 72 uur worden ingenomen. Een recept is niet meer nodig. De morning after pil (Norlevo of levonorgestrel 750mg) is vrij verkrijgbaar bij de apotheek en mag ook door de drogist worden verkocht. De morning after pil bestaat uit twee tabletten die in een keer kunnen worden ingenomen.

Bijna iedereen heeft wel een paar moedervlekken (of naevi). Het zijn licht- tot donkerbruin gekleurde vlekjes of verhevenheden op de huid. Sommige bestaan al tijdens de geboorte maar de meeste moedervlekken ontstaan tussen het 3e en 40e levensjaar. In het algemeen kunnen ze geen kwaad. Zeer zelden ontstaat uit een moedervlek een kwaadaardige huidafwijking, het melanoom. Een melanoom is een agressieve vorm van kanker maar is in een vroeg stadium vaak goed te behandelen. Daarom is het belangrijk uw huisarts te bezoeken indien de moedervlek:

1. Donkerder wordt, van kleur verandert
2. gaat jeuken, gaat bloeden, pijn gaat doen
3. groter wordt of van vorm verandert of indien er een zweertje of korstje op ontstaat.

Melanomen komen soms in families voor. Veranderingen in moedervlekken bij familieleden moeten dan ook met extra aandacht worden bekeken.

Oorpijn bij kinderen en peuters komt veel voor. Meestal is het een complicatie bij een verkoudheid. De oorzaak van oorpijn bij kinderen is bijna altijd een middenoor ontsteking. In 9 van de 10 gevallen geneest een middenoor ontsteking vanzelf binnen een dag of drie. Geef in die tijd paracetamol voor de pijn, en gebruik neusdruppels. In sommige gevallen zal de dokter een antibioticum willen voorschrijven. Hij wil het kind dan wel eerst zien, dus u moet daarvoor een afspraak maken op spreekuur. Wie moeten er nu op spreekuur komen? Ten eerste babies die jonger zijn dan een half jaar. Verder kinderen met oorpijn die steeds zieker worden en meer pijn krijgen. Dan kinderen bij wie de oorpijn langer dan 3 dagen aanhoudt, en kinderen die het laatste jaar meer dan 3 keer een oorontsteking gehad hebben. Tenslotte kinderen die om wat voor reden dan ook (ziekte, medicijngebruik) een verminderde weerstand hebben.

In de meeste gevallen wordt keelpijn veroorzaakt door een verkoudheidsvirus. Het kan gepaard gaan met koorts, en vaak ook met verkoudheidsverschijnselen. Tegen zo’n verkoudheidsvirus valt niet veel te doen. Uitzieken dus. Gebruik zonodig paracetamol, een huismiddeltje zoals gorgelen met kamillethee of met zout water kan verlichting geven. Soms wordt keelpijn veroorzaakt door een bacterie. Dan spreken we van een angina. Daarbij loopt de koorts hoog op, de keel is vuurrood, vaak met een beslag op de amandelen. Je kunt er flink ziek van zijn met hoofdpijn en spierpijn. De klieren in de hals zijn opgezet en gevoelig. Angina gaat niet gepaard met verkoudheidsverschijnselen. Ook angina gaat vanzelf over. Met een antibioticum gaat het wat sneller. Maak een afspraak op spreekuur zodat de huisarts uw keel kan beoordelen, en overleg of gebruik van een antibioticum zinvol is.