Samen met twee bedrijven en andere onderzoekers krijgt dr. Saskia van Mil van het UMC Utrecht 1,5 miljoen euro van de Europese Unie. Via de werking van galzuren hoopt zij een nieuw medicijn te vinden tegen chronische darmontsteking IBD. Het onderzoek is gestart op 1 januari 2014, op 29 januari vindt de kickoff meeting plaats. “De Ziekte van Crohn en colitis ulcerosa, twee vormen van IBD, zijn ongeneeslijke ziekten waar alleen in Nederland al 60.000 mensen aan lijden”, vertelt Van Mil. “We hebben nu alleen maar hele algemene ontstekingsremmende medicijnen, die niet in iedere patiënt werken en die soms met bijwerkingen gepaard gaan. Via dit onderzoek naar galzuurreceptor FXR hoop ik een nieuw, slimmer middel te ontwikkelen dat heel gericht darmontstekingen remt. Het gehele project samenvattend, hopen we in de toekomst de werking van deze nieuwe therapie tegen IBD te kunnen aantonen in de ontlasting van patiënten.” Galzuren zijn vooral bekend vanwege hun functie bij het opnemen van vetten en vitamines uit het eten, maar daarnaast werken ze ook als hormonen via galzuurreceptoren. Recent is ontdekt dat ze ook ontstekingen remmen en de energiehuishouding beïnvloeden. Een centrale rol is weggelegd voor de galzuurreceptor FXR. Als galzuren hieraan binden, wordt deze transcriptiefactor actief en zet hij in lever- en darmcellen verschillende genen aan. Dr. Saskia van Mil is een expert op het gebied van de FXR-receptor. Van Mil heeft al aangetoond dat het aanzetten van de FXR-receptor in muizen darmontstekingen remt. Maar omdat de FXR-receptor heel veel verschillende effecten heeft, zoekt Van Mil naar een slimmere manier om de receptor in mensen aan te zetten. Op basis van kennis van de driedimensionale structuur van de receptor gaat ze stoffen testen die alleen de ontstekingsremmende effecten aanzetten en niet de energiehuishouding beïnvloeden. Dit deel van het onderzoek zal in nauwe samenwerking met het Italiaanse bedrijf TES Pharma worden uitgevoerd. Daarnaast wil Van Mil in samenwerking met dr. Bas Oldenburg van de afdeling Gastroenterologie en Hepatologie de bacteriesamenstelling van de darm in chronische darmontsteking IBD beter begrijpen. Uit de ontlasting van IBD-patiënten wordt in verschillende fasen van de ziekte meerdere malen een zogenaamde fingerprint gemaakt van de bacteriesamenstelling van de darm. Veranderingen in de bacteriesamenstelling kunnen wellicht voorspellen of nieuwe klachten gaan optreden. Als het voorspellen werkt, kan de bacteriesamenstelling ook voorspellen of een mogelijk nieuw medicijn effect heeft. Wellicht zou de bacterie fingerprint ook het huidige inwendige darmonderzoek, een colonoscopie, kunnen vervangen. Van Mil en Oldenburg zullen voor het analyseren van de bacteriesamenstellingen samenwerken met het Franse bedrijf Enterome Bioscience. Van Mil kreeg eerder van NWO al een Veni- en een Vidi-beurs om hier onderzoek naar te doen (in 2007 en 2011). Van Mil toonde onder meer aan dat een niet goed werkende FXR-receptor ziekte kan veroorzaken. Sommige vrouwen hebben tijdens de zwangerschap last van cholestase of galstuwing waarbij gal zich ophoopt in de lever, wat ernstige gevolgen kan hebben voor het ongeboren kind. Een verminderde werking van de FXR-receptor kan dit verklaren.
De Diagnosehulp bevat interactieve vragenlijsten voor 263 ziektes. Door het invullen van een vragenlijst kunt u controleren of de symptomen van een bepaalde aandoening voor u van toepassing zijn. Per lijst zijn er gemiddeld 10 vragen. De Diagnosehulp is alleen beschikbaar als app voor iPhone en iPad. Download de diagnosehulp. Binnenkort is ook de Android-versie (voor o.a. Samsung) beschikbaar. 